Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
 
ΠΡΟΣΩΠΑ:   
Μαρί
Ματίλντα (9 χρονών, κόρη της)
Κύριος Βενσάν (πατέρας της)
Κύριος Ρομπέρ (γείτονάς της)  
 
(Όταν ανοίγει η αυλαία η Μαρί τακτοποιεί τα μαξιλάρια στο κρεβάτι του πατέρα της. Είναι μια γυναίκα σαράντα περίπου ετών. Αδύνατη, με πρόσωπο γνοιαστικό και που δείχνει ότι έχει περάσει δύσκολα χρόνια. Φοράει καθαρά ρούχα. Ο πατέρας της είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι ακίνητος και με μάτια κλειστά. Το πρόσωπό του είναι αδύνατο, είναι ωχρός και έχει ορό στο δεξί του χέρι. Δεν αντιδρά στις προσπάθειες μετακίνησης του σώματός του από την Μαρί. Στο κομοδίνο του κρεβατιού βλέπει κανείς φάρμακα και ένα ποτήρι νερό.)
Τελειώνοντας το συγύρισμα του κρεβατιού η Μαρί βλέπει αν πέφτει ο ορός. Κατόπιν κοιτάζει το ρολόι.
ΜΑΡΙ  
(σιγά)
Το χάπι…
(Δυνατά προς την πόρτα)
Ματίλντα!
(Η πόρτα ανοίγει και μπαίνει η Ματίλντα, ένα κοριτσάκι ως εννέα χρόνων.)
ΜΑΤΙΛΝΤΑ
Ναι μαμά…
ΜΑΡΙ
Έλα να δώσουμε το χάπι του παππού.
(Η Μαρί παίρνει ένα χάπι και ανασηκώνει με δυσκολία τον άρρωστο ενώ η Ματίλντα κρατάει το κεφάλι του.)
ΜΑΤΙΛΝΤΑ
(στο αυτί του παππού της, δυνατά)
Παππού!
(Ο άρρωστος δεν αντιδρά. Η Μαρί ανοίγει το στόμα του αρρώστου και βάζει μέσα το χάπι και αμέσως μετά το ποτήρι που το γέρνει με προσοχή ώστε το νερό να  μπει στο στόμα του. Η Μαρί ανοίγει και κοιτάζει στο στόμα του πατέρα της)
ΜΑΡΙ
Το κατάπιε.
(ξαπλώνουν τον παππού)  
ΜΑΤΙΛΝΤΑ
Μαμά να πάρω καραμέλες;  
ΜΑΡΙ
Αύριο μωρό μου. Σήμερα πλήρωσα τον μανάβη.  
(Η Μαρί τακτοποιεί τον πατέρα της. Στην Ματίλντα που πηγαίνει προς την πόρτα)
Φέρε μου τα φασολάκια να τα καθαρίσω.
(Η Ματίλντα  φέρνει τα φασολάκια)
ΜΑΤΙΛΝΤΑ
(Βγαίνοντας)
Πάω στην Έϊμυ.
ΜΑΡΙ
(δυνατά)
Να μην αργήσεις. Έχουμε δουλειές. Πρέπει να φέρουμε ξύλα.
(Αναστενάζει. Ρίχνει μια ματιά στο δωμάτιο, μένει ικανοποιημένη από την τάξη του, κάθεται και αρχίζει το καθάρισμα των φασολιών. Χτύποι στην πόρτα. Η Μαρί ανοίγει. Είναι ο Ρομπέρ)
ΡΟΜΠΕΡ
Καλημέρα κυρία Μαρί.
ΜΑΡΙ
Καλημέρα κύριε Ρομπέρ.
(Μικρή σιωπή)
Κύριε Ρομπέρ… άκουσα για τη μητέρα σας… είναι αλήθεια;
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι κυρία Μαρί, αλήθεια είναι.
ΜΑΡΙ
Την καημένη… συλλυπητήρια κύριε Ρομπέρ. Ήτανε καλή γυναίκα…
(Μικρή σιωπή)
ΡΟΜΠΕΡ
Μπορώ να περάσω κυρία Μαρί;
ΜΑΡΙ
Περάστε κύριε Ρομπέρ.
(Ο Ρομπέρ μπαίνει και στέκει όρθιος. Η Μαρί περιμένει να μιλήσει ο Ρομπέρ, εκείνος στέκει σιωπηλός. Η Μαρί του δείχνει μία καρέκλα.)
Παρακαλώ καθίστε.
 ΡΟΜΠΕΡ
(κάθεται)
Ευχαριστώ.  
ΜΑΡΙ
…Θα θέλατε έναν καφέ;
ΡΟΜΠΕΡ
Όχι κυρία Μαρί, ευχαριστώ.
(διστακτικά)
Κυρία Μαρί…
ΜΑΡΙ
(με ενδιαφέρον και περιέργεια)
Ναι κύριε Ρομπέρ.
ΡΟΜΠΕΡ
…ο πατέρας σας πώς πάει;  
ΜΑΡΙ
Είναι άσχημα.
(Ο Ρομπέρ δεν μιλά. Συμπονετικά)
 Κύριε Ρομπέρ, είναι κανείς στο σπίτι σας; Μήπως θέλετε…
ΡΟΜΠΕΡ
Είναι η κυρα-Μαργώ και η κυρία Φέτια. Τι λένε οι γιατροί;
ΜΑΡΙ
Δεν μας δίνουν ελπίδες. Τίποτα.  Είναι έτσι δέκα πέντε μέρες τώρα.
ΡΟΜΠΕΡ
Κυρία Μαρί έρχομαι από το Γραφείο Κηδειών. Πήγα να τακτοποιήσω το ζήτημα της κηδείας. Δεν είχα ιδέα από αυτά τα πράγματα. Μου είπαν ότι για την κηδεία χρειάζονται χίλια πεντακόσια φράγκα.
ΜΑΡΙ
(έκπληκτη)
Χίλια πεντακόσια φράγκα!;  
ΡΟΜΠΕΡ
Μάλιστα. Για την πιο απλή κηδεία. Ούτε λουλούδια ούτε ψάλτες. Και ξέρετε την οικονομική κατάστασή μου όπως την ξέρουν όλοι στη γειτονιά. Δεν έχω να δώσω χίλια πεντακόσια φράγκα. Για μένα το ποσό είναι εξωφρενικό.
ΜΑΡΙ
Ξέρω πολύ καλά κύριε Ρομπέρ.  Το ίδιο θα ήταν για οποιονδήποτε στη γειτονιά-ζωή να έχουν όλοι…
ΡΟΜΠΕΡ
Τους παρακάλεσα. Τους εξήγησα ότι δεν μπορώ να βρω τόσα λεφτά. Λυπούνται, ξέρετε, όμως δεν μπορούν να κάνουν κάτι. Με τα πολλά μου είπαν πως με χίλια οχτακόσια φράγκα θα μπορούσαν να κάνουν δυο κηδείες μαζί την ίδια μέρα. Είναι προσφορά της εταιρείας μου είπαν.
ΜΑΡΙ
Τρομερό. Εμπορεύονται ως και τον θάνατο.
ΡΟΜΠΕΡ
Δυστυχώς. Εκεί έχουμε φτάσει.
ΜΑΡΙ
Σας καταλαβαίνω κύριε Ρομπέρ. Και λυπάμαι πολύ. Ούτε εγώ δεν ήξερα ότι θα στοίχιζε τόσο πολύ.
(Κοιτάζει προς τον πατέρα της)
Και δεν σας κρύβω ότι με βάζετε σε σκέψεις για το τι θα αντιμετωπίσω κι εγώ όταν…
ΡΟΜΠΕΡ
Ούτε τα μισά από αυτά δεν μπορώ να διαθέσω. Θα δανειζόμουν, όμως ποιος δανείζει χρήματα όταν δεν είναι σίγουρος ότι θα τα πάρει πάλι. Μου είπαν ότι μπορώ ένα μέρος της πληρωμής να το ξεπληρώσω δουλεύοντας γι αυτούς στο νεκροταφείο. Και πάλι όμως μένει ένα σεβαστό ποσό μετρητά.
ΜΑΡΙ
Καταλαβαίνω. Όμως κύριε Ρομπέρ δεν μπορώ να σας βοηθήσω σε αυτό. Από τις μικροεξυπηρετήσεις που κάνω μόλις μπορώ και συντηρώ τον εαυτό μου και τη Ματίλντα.
ΡΟΜΠΕΡ
Όχι κυρία Μαρί, όχι, δεν ήρθα εδώ για να σας ζητήσω κάτι τέτοιο. Δεν ξέρω εγώ την κατάστασή σας;  Ήθελα μόνο να δω μήπως…  
ΜΑΡΙ
Μήπως;
ΡΟΜΠΕΡ
(σηκώνεται)
Δεν έχει σημασία κυρία Μαρί. Και τώρα πρέπει να πηγαίνω να δω τι θα κάνω.
ΜΑΡΙ
Μη σηκώνεστε κύριε Ρομπέρ. Καθίστε παρακαλώ. Είμαστε για χρόνια γείτονες. Σας εκτιμώ και ποτέ δεν είχαμε στενοχωρήσει ο ένας τον άλλο. Πρώτη φορά έρχεστε στο σπίτι μου. Αυτό θα πει πως κάτι θέλετε να μου πείτε… να μου ζητήσετε… Μήπως χρειάζεστε μια γυναίκα να πλύνει τη νεκρή…-τη μητέρα σας ήθελα να πω… ή να φτιάξω κάποιο κέικ της παρηγοριάς να μοιράσετε στους γείτονες;
ΡΟΜΠΕΡ
Ευχαριστώ κυρία Μαρί. Αυτό θα το κάνει η κυρία Φέτια.
ΜΑΡΙ
Μα πείτε μου, για τι πρόκειται;
(Ο Ρομπέρ κάθεται)
ΡΟΜΠΕΡ
Σκέφτηκα αυτά που μου είπαν στο Γραφείο Κηδειών…
(σκύβει προς την Μαρί. Σιγά)
…για τη διπλή κηδεία...
ΜΑΡΙ
Γιατί μιλάτε σιγά;
ΡΟΜΠΕΡ
(σιγά)
Δεν θα ήθελα να ακούει ο πατέρας σας.
ΜΑΡΙ
Δεν ακούει κύριε Ρομπέρ. Ούτε και καταλαβαίνει και αν ακόμα άκουγε. Δυο εβδομάδες τώρα έτσι είναι.
ΡΟΜΠΕΡ
Να! Σκέφτηκα για την διπλή κηδεία που μου είπαν. Και σκέφτηκα… υπέθεσα.. να: έβαλα με το μυαλό μου μήπως και την ίδια μέρα που συγχωρέθηκε η μητέρα μου τα έφερε η ώρα να συγχωρεθεί και ο πατέρας  σας. Γιατί ξέρω πως είναι πολύ βαριά και, συγχωρέστε με, μα όλοι στη γειτονιά λένε πως τον περιμένετε από μέρα σε μέρα…
ΜΑΡΙ
Και υποθέσατε ότι…
(σκέπτεται)
Ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα μπορούσαν να γίνουν και οι δύο εξόδιες ακολουθίες μαζί…
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι κυρία Μαρί, αυτό σκέφτηκα. Και αν και ντρέπομαι γι αυτό, όμως όταν έχει κανείς τέτοια προβλήματα, περνάνε από το μυαλό του όλες οι πιθανές λύσεις…  
ΜΑΡΙ
Κύριε Ρομπέρ δεν σας παρεξηγώ. Ύστερα το ίδιο πρόβλημα θα μπορούσα να έχω εγώ. Και τότε ίσως να ερχόμουν εγώ στο δικό σας σπίτι. Όμως, κι ας είναι η συζήτησή μας τόσο παράξενη, όχι, δεν συμβαίνει αυτό που υποθέσατε ότι ίσως να είχε συμβεί.
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι. Πρόκειται αλήθεια για μια παράξενη συζήτηση, όμως η ζωή πολλά παιχνίδια παίζει και μερικές φορές κάποιες ανάγκες βρίσκουν έτσι αναπάντεχα μιαν ανακούφιση, κάποιου είδους λύτρωση, ένα ξαλάφρωμα.
ΜΑΡΙ
Αλήθεια είναι αυτό.
ΡΟΜΠΕΡ
Τώρα που σας είπα γιατί ήρθα, θα έλεγα τώρα που εσείς καταλάβατε γιατί ήρθα, ένα βάρος έφυγε από πάνω μου. Έκανα ό,τι μπορούσα να σκεφτώ.
 (σηκώνεται)
Χάρηκα που σας είδα κυρία Μαρί.
ΜΑΡΙ
Κι εγώ κύριε Ρομπέρ. Και πάλι συλλυπητήρια.
ΡΟΜΠΕΡ
Σας ευχαριστώ.
(πηγαίνει προς την πόρτα. Ξάφνω σταματά και γυρίζει προς τη Μαρί. Με θάρρος και με μια λάμψη στα μάτια του)
Κυρία Μαρί, μου ήρθε μια ιδέα. Που θα μπορούσε να  βοηθήσει και εμένα αλλά και σας.
ΜΑΡΙ
Με ποιον τρόπο;
ΡΟΜΠΕΡ
Να! Αν είχε πεθάνει σήμερα ο πατέρας σας..
ΜΑΡΙ
Πράγματι, μα δεν είναι έτσι τα πράγματα.
ΡΟΜΠΕΡ
Κυρία Μαρί…
ΜΑΡΙ
Ναι κύριε Ρομπέρ!
ΡΟΜΠΕΡ
(Σιγά,σαν να μιλάει στον εαυτό του
Τίοτα κυρία Μαρί… τίποτα…
(προχωρεί προς την εξώπορτα. Κοντοστέκεται.Ξάφνω γυρίει προς την Μαρί)
Κυρία Μαρί, τι γνώμη έχετε για την ευθανασία;
ΜΑΡΙ
Να σας πω. Δεν νομίζω ότι είναι…
(ξαφνικά σωπαίνει και κοιτάζει έκπληκτη τον Ρομπέρ)
Κύριε Ρομπέρ δεν πιστεύω να υπαινίσσεστε… να εννοείτε…
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι, αυτό μόλις τώρα πέρασε από το μυαλό μου.
ΜΑΡΙ
Δεν το πιστεύω κύριε Ρομπέρ. Τι τόλμη!
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι. Πέρασε από το μυαλό μου όταν σκέφτηκα πως η μητέρα μου θα σαπίσει άταφη και αδιάβαστη μαζί με ένα σωρό άλλα πτώματα και πως ούτε τα οστά της δεν θα μπορώ να έβρω στο οστεοφυλάκιο.  
ΜΑΡΙ
Και σκεφτήκατε…
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι. Το σκέφτηκα. Και αν δεν σας το έλεγα θα κάκιζα αργότερα τον εαυτό μου.
ΜΑΡΙ
Τι να πω…
ΡΟΜΠΕΡ
Αλήθεια τι να πείτε. Τίποτα. Ήταν μια σκέψη της στιγμής. Έχω διαβάσει όμως πολλά για την ευθανασία. Μερικά κράτη την έχουν υιοθετήσει. Την επιτρέπουν. Η ιδέα ξεκίνησε από έναν φιλόσοφο που είπε ότι η ευθανασία είναι καθήκον για έναν γιατρό όταν έχει να κάνει με μια ανίατη αρρώστια. Ακόμα συζητείται το θέμα. Οι υποστηρικτές του λένε πως πρέπει να είναι το αποτέλεσμα του οίκτου για κάποιον που υποφέρει και που είναι αδύνατον να γίνει καλά. Τι τα θέλετε, οι ζωντανοί ζουν από το θάνατο των άλλων. Από μιαν άποψη θα έλεγε κανείς ότι τα μυαλό μου πήγε σε κάτι ανήθικο και φοβερό. Από την άλλη όμως θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο πατέρας σας δεν καταλαβαίνει καν ότι ζει όπως σεις μου είπατε πριν λίγο. Και ποιος ξέρει αν καταλαβαίνει και πονάει χωρίς να μπορεί να το δείξει. Εγώ τουλάχιστον στη θέση του θα το προτιμούσα για τον εαυτό μου και αν μπορούσα να μιλήσω θα το έλεγα στους γύρω μου.
ΜΑΡΙ
Ξέρετε, αυτό μου το έλεγε ο πατέρας μου όταν έπεσε για τα καλά στο κρεβάτι. Όταν μιλούσε ακόμα. Μου το ζήτησε μπορώ να πω. Όμως είναι φρικτό. Κι εγώ κύριε Ρομπέρ αν φτάσω σε αυτή την κατάσταση θα ήθελα το ίδιο. Μα άλλο να λέγεται κάτι και άλλο να γίνεται.  Στη σκέψη το φέρνει κανείς αλλά στην πράξη…
ΡΟΜΠΕΡ
Κι εγώ θα σκεφτόμουν πολύ πριν κάνω κάτι τέτοιο σε κάποιον. Μια μέρα θα είναι ρουτίνα αυτό για αρρώστους που υποφέρουν ή για κατάκοιτους που δεν περιμένουν-που είναι βέβαιο από την ιατρική επιστήμη ότι δεν πρόκειται να καλυτερέψουν αλλά να χειροτερέψουν. Για περιπτώσεις όπως ο πατέρας σας που δεν πρόκειται να καλυτερέψει αλλά να χειροτερέψει-αν υπάρχει κάτι χειρότερο από αυτό.
ΜΑΡΙ  
Τον αγαπούσα και πάντοτε  θα τον αγαπώ. Όμως τι θα αγαπώ; Όχι αυτή την εικόνα που έχω μπροστά μου, παρά τον πατέρα μου τον καλό, τον τρυφερό, τον γεμάτο φροντίδα για μένα και για την μητέρα μου όσο αυτή ζούσε. Αυτό τον πατέρα ναι, θα τον θυμάμαι πάντα. Μα ο πατέρας μου δεν είναι και αυτός που τώρα βλέπω μπροστά μου;  Επειδή αρρώστησε και είναι στα τελευταία του έπαψε να είναι πατέρας μου; Πώς θα έκανα κάτι τέτοιο σε κείνον που αγαπώ;
ΡΟΜΠΕΡ
Έχετε δίκιο. Αν αγαπάμε κάποιον που δεν μπορεί να καταλάβει την αγάπη μας τότε τι αγάπη είναι αυτή;  
(σιγά, σαν αναπολώντας)
Ήταν καλός ο πατέρας σας. Και η μητέρα μου τον αγαπούσε. Όπως κι αυτός εκείνην. Είμαι σίγουρος πως αν είχαν συναντηθεί κάτω από άλλες συνθήκες, άλλη θα ήταν η μεταξύ τους σχέση. Και νομίζω θα ήσαν ευχαριστημένοι και οι δύο αν ταξίδευαν μαζί προς τον ουρανό.
ΜΑΡΙ
Κύριε Ρομπέρ ίσως έτσι να είναι. Μα πάλι όχι-δεν έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε κάτι που μόνον ο θεός έχει το δικαίωμα να κάνει όποτε αυτός κρίνει.
ΡΟΜΠΕΡ
Κανένας δεν θα το σκεφτόταν αυτό αν δεν υπήρχε η ανάγκη. Φυσικά και η απόφαση είναι δική σας. Βέβαια αν γινόταν θα μπορούσατε να βρείτε και σεις μια δουλειά και να μεγαλώσετε με κάποια άνεση την Ματίλντα. Ως για να το μάθαινε κανείς, κανείς ποτέ δεν θα το μάθαινε πέρα από εμάς τους δύο. Σας τα λέω αυτά όχι για να σας πείσω. Ύστερα θα ήταν ευκαιρία να θαφτεί σίγουρα αφού δεν θα χρειάζονταν τα υπερβολικά χρήματα που τώρα μας ζητάνε γι αυτό. Και θα είχε έναν τάφο. Και ένα σταυρό με πάνω του γραμμένο το όνομά του.
(σιγά)
Μια σκέψη μου ήτανε αυτή κυρία Μαρί. Σέβομαι τη θέση σας και θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω πως κι εγώ θα σκεφτόμουν πολύ πριν… Σας παρακαλώ θεωρείστε ότι δεν είπα ποτέ κάτι τέτοιο. Καλή σας μέρα κυρία Μαρί.
(Αδύναμη και σιγανή φωνή από τον πατέρα. Έτσι ως το τέλος)
ΠΑΤΕΡΑΣ
Μαρί…
(Η Μαρί κοιτάζει ξαφνιασμένη προς το κρεβάτι, ύστερα γυρίζει προς τον Ρομπέρ)
ΜΑΡΙ
Ακούσατε κι εσείς κάτι;..
ΠΑΤΕΡΑΣ
Μαρί… κόρη μου…  
(Η Μαρί πλησιάζει τον πατέρα της. Εκείνος με μεγάλη προσπάθεια στρέφει ελαφρά το κεφάλι του προς αυτήν. Τα μάτια του μισανοίγουν. Η Μαρί πιάνει το χέρι του)
Έρχομαι από εκεί…
ΜΑΡΙ
Πατέρα μιλάς!.
ΠΑΤΕΡΑΣ
Έρχομαι από εκεί… Κάνε αυτό που σου λέει!
ΜΑΡΙ
(συγκινημένη, στον Ρομπέρ που στο μεταξύ έχει πλησιάσει)
Μιλάει!  
ΠΑΤΕΡΑΣ
Μαρί άκουσέ με-κάνε αυτό που σου ζητάει ο Ρομπέρ…
ΜΑΡΙ
Πατέρα τι λες;
ΠΑΤΕΡΑΣ
Μαρί άκουσέ με. Είμαι ο πατέρας σου. Κάνε αυτό που σου είπε ο Ρομπέρ.  
ΜΑΡΙ
Πατέρα, άκουγες λοιπόν;
ΠΑΤΕΡΑΣ
Δεν άκουγα… άκουγα… μακριά… άκουγα…
ΡΟΜΠΕΡ
Κύριε Βενσάν δεν ήξερα… δεν ήθελα να πω… συγχωρείστε με..
ΠΑΤΕΡΑΣ
Ρομπέρ μη ζητάς συγνώμη.
(στη Μαρί)
Μαρί, δεν έχω πολλή δύναμη. Άκουσέ με. Μη διστάσεις Μαρί. Βγάλε μου τον ορό. Κλείσε μου μύτη και στόμα. Κάνε το Μαρί. Ήμουν εκεί… Ξέρω.
ΜΑΡΙ
Πού ήσασταν πατέρα; Και τι είναι αυτά που λέτε; Να σας βγάλω τον ορό;
ΠΑΤΕΡΑΣ
Ναι Μαρί. Ναι παιδί μου. Σκότωσέ με.
ΜΑΡΙ
Ησύχασε πατέρα. Μη σκέφτεσαι τέτοια. Κανείς δεν πρόκειται να σου βγάλει τον ορό.
ΠΑΤΕΡΑΣ
(Στον Ρομπέρ)
Ρομπέρ!..
(Ο Ρομπέρ πλησιάζει. Η Μαρί κάνει χώρο για τον Ρομπέρ μένοντας δίπλα του )
Άκουσέ με εσύ Ρομπέρ. Έρχομαι από εκεί. Πιστέψτε με. Τα ξέρω όλα.
ΡΟΜΠΕΡ
Μιλήστε μου κύριε Βενσάν. Πέστε σε μένα.
ΠΑΤΕΡΑΣ
Ρομπέρ, δυο εβδομάδες τώρα είμαι εκεί.
ΡΟΜΠΕΡ
Πού εκεί κύριε Βενσάν;
ΠΑΤΕΡΑΣ
Εκεί. Εκεί που ήμουν πάντα και θα είμαι πάντα. Μου δόθηκε η χάρη να γυρίσω. Η κουβέντα σας μου έδωσε τη δύναμη να μιλήσω. Η Μαρί δεν με καταλαβαίνει. Είναι συγκινημένη. Γι αυτό το λέω σε σας κύριε Ρομπέρ. Καταλάβετέ με εσείς. Πείσετέ την να κάνει αυτό που της είπατε. Σκοτώστε με κύριε Ρομπέρ. Πιστέψτε αυτά που σας λέω. Μην βασανίζεστε άσκοπα... Σκοτώστε με κύριε Ρομπέρ. Βγείτε από τη δύσκολη θέση που είσαστε.
ΡΟΜΠΕΡ
Μιλήσατε για κάπου που πήγατε… που είσαστε. Μιλήσατε για κάποια αλήθεια.
ΠΑΤΕΡΑΣ
Ναι. Μίλησα. Όλα είμαι ένα Ψέμα. Δεν υπάρχετε κύριε Ρομπέρ. Ούτε σεις ούτε η Μαρί ούτε εγώ. Όλα είναι ένα Ψέμα. Καμιά τιμωρία δεν σας περιμένει… καμιά επιβράβευση… Ό,τι και να κανετε, δεν το κάνατε Μια ιδέα, ένα φάντασμα, μια εικασία είναι όλα. Είτε αγαπήσετε είτε μισήσετε λόγια μόνον είναι. Ούτε αγαπήσατε ούτε μισήσατε.  Κανέναν.  Γιατί κανένας δεν υπάρχει. Μια συμπύκνωση πόνου είστε. Τίποτε άλλο . Γι αυτό ήρθα… Σκοτώστε με κύριε Ρομπέρ. Ελαττώστε τον πόνο σας. Το αξίζετε εξάλλου κι εσεις και η κόρη μου. Πείσετέ την να μην ενδιαφέρεται για τίποτε κύριε Ρομπέρ. Πείσετε τον εαυτό σας για το ίδιο. Δεν υπάρχετε κύριε Ρομπέρ. Ένα κομμάτι πόνου είστε. Λυτρωθείτε από αυτόν όσο περισσότερο μπορείτε. Σας βοηθώ όσο περισσότερο μπορώ λέγοντάς σας: σκοτώστε με κύριε Ρομπέρ.
ΡΟΜΠΕΡ
Είπατε ότι έχετε έρθει από κάπου. Από πού κύριε Βενσάν;
ΠΑΤΕΡΑΣ
(με όλο πιο αδύναμη φωνή)
Από το Τίποτα. Από την Ανυπαρξία. Από το Μηδέν. Από το Άδειο. Λιγοστέψτε τον πόνο σας κύριε Ρομπέρ-σκοτώστε με. Και... ακούστε με κύριε Ρομπέρ... ακούστε με... ούτε ο...
(Γέρνει το κεφάλι)
ΡΟΜΠΕΡ
Ναι κύριε Βενσάν!..
( Ο Πατέρας κάνει μια προσπάθεια να μιλήσει. Ο Ρομπέρ σκύβει και φέρνει το αυτί του  κοντά στο στόμα του Πατέρα. Ο Πατέρας προσπαθεί να πει κάτι, δεν έχει τη δύναμη και καμιά φωνή δεν βγαίνει από τα τρεμάμενα χείλη του. Τέλος τα μάτια κλείνουν και το κεφάλι του γέρνει βαρύ στο μαξιλάρι)
                                      ΑΥΛΑΙΑ