(συνέχεια «ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ»)
ΠΡΑΞΗ ΤΡΙΤΗ ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
Λίβανος.Τόπος Συνεδρίου.
(Μπαίνουν Λήππερ και Τίλλερ)
ΛΗΠΠΕΡ
Οταν σε βλέπω καλέ μου Τέρενς, έρχεται στο μυαλό μου η παντοτινή απορία μου: πώς και η Αγγλία βγάζει ποιητές; Εμείς που έχουμε κυριέψει και κυβερνάμε όλο τον κόσμο πώς έχουμε μυαλό για ποίηση; Αν είχαμε φαντασία δε θαμαστε κοσμοκράτορες τώρα.Κοσμοκρατορες γίναμε γιατί τραβάμε μπρος μη βλέποντας δεξιά κι αριστερά, τραβάμε μπρος με μυαλό τετράγωνο και πειθαρχία. Ενώ η ποίηση, αγγόνι της ψυχής και παιδί της φαντασίας, πώς κι ανθεί ανάμεσα μας;
ΤΙΛΛΕΡ
Είδατε ποτέ χωράφι χωρίς αγριόχορτα; Και στο δικό μας χωράφι, έστω και μετά από τόση μηχανική καλλιέργεια και φροντίδα, ξεφεύγει9 πού και πού κανένας σπόρος και γεννιέται το αγριόχορτο. Κανένας λαός δεν είναι τέλειος. Ούτε οι Αγγλοι.
ΛΗΠ.
Γι αυτά σου τα λόγια φίλε μου ελπίζω σε σένα,όσο εκτιμώ και θαυμάζω τον πατέρα σου που προσπαθεί να σε αποσπάσει από τον κόσμο όπου ζεις και να σε προσγειώσει στην πραγματικότητα κάνοντας σε διπλωμάτη όπως εμένα.
ΤΙΛ.
Κι εγώ εκτιμώ και θαυμάζω εσάς κύριε Λήππερ. Και σας διαβεβαιώ ότι η εκτίμηση και ο θαυμασμός μου αυτός συναγωνίζονται σε βάθος τη φιλία που σας ενώνει με τον πατέρα μου. Γ ι αυτό σας ακολουθώ με προθυμία, και παρακολουθώ και προσέχω κάθε σας κίνηση. μαθαίνοντας από κάθε μια κάτι καινούργιο και πολύτιμο κάθε τόσο.
Και πρέπει να παραδεχτώ δτι έμαθα πολλά κοντά σας μέχρι τώρα. Ομως πέστε μου, ένα μήνα μόνο έλειψα, και γυρίζοντας δε βρίσκω τον ίδιο πρωθυπουργό, ούτε εκείνον που κάνατε μετά από αυτόν, παρά ένα τρίτον. Πώς έγιναν τα πράγματα;
ΛΗΠ.
Καλό μου παιδί, ο Τσουδερός που άφησες πρωθυπουργό φεύγοντας, ήταν ήδη ετοιμόρροπος. Οταν φούντωσε και η στάση των ελληνικών Μονάδων εδώ, τότε μας χρειαζόταν κάποιος που να αποτύχει στην προσπάθεια καταστολής της, ώστε να κληθούμε εμείς να ηρεμήσουμε τους στασιαστές. Ο Τσουδερός τόσο τάχε χαμένα που δεν μπορούσε ούτε να επιχειρήσει κάτι ώστε να αποτύχει. Οταν εκθέσαμε την κατάσταση στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός μας μας είπε να ανεβάσουμε τον Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος λοιπόν έκατσε στην πρωθυπουργική καρέκλα και μας παρακάλεσε να ενεργήσουμε εν λευκώ ώστε τι στάσις να κατασταλεί.Κι αυτό έγινε όπως ξέρεις. Μετά όμως χρειαζόμασταν κάποιον που θα μας παράδινε το μεγάλο ψάρι-τους κομμρυνιστάς της Ελλάδος. Καταλληλότερος γι αυτό ο Παπανδρέου. Κομμουνιστομάχος, που όμως δεν εκδηλώθηκε ούτε μια φορά ενάντια στους κομμουνιστές-μάλιστα πολλές φορές τους καλόπιανε-, άρα αποδεκτός από τους κομμουνιστάς. Αποδεκτός και από τους δημοκράτες διότι δεν είχε ανακατευτεί με ντο καθεστώς του Μεταξά, και ψάχνοντας πώς και πώς την ευκαιρία να ακουστεί το όνομά του πριν, όπως έλεγε, μπει κάτω από το χώμα, ήταν ό, τι έπρεπε για μας. Και συνεργάστηκε πειθήνια μαζί μας.Αποτέλεσμα:η συμμετοχή των κομμουνιστών στο Συνέδριο.
ΤΙΛ.
Αισθάνομαι ότι είμαι τυχερός όχι μόνο επειδή έχω εσάς δάσκαλο, αλλά και γιατί ασχολείστε με τα Ελληνικά.Οι Ελληνες είναι δυσκολομεταχείριστος λαός.
ΛΗΠ.
Για ένα καλόν διπλωμάτη αγαπητό μου παιδί,δεν υπάρχουν ευκολομεταχείριστοι και δυσκολομεταχείριστοι λαοί.Ολοι οι λαοί και όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι γι αυτόν.Εκείνο που αλλαςει είναι ο τρόπος με τον οποίο κάθε φορά χειρίζεται το θύμα του.
ΤΙΛ.
Η διπλωματία έχει θύματα και θύτες;
ΛΗΠ.
Ο καλός διπλωμάτης ανήκει στα σαρκοφάγα.Μπορεί να είναι λιοντάρι ή τσακάλι, λύκος ή ύαινα, γάτα ή σκύλος.Και ανάλογα με τι είδος σαρκοφάγου είναι,χρησιμοποιεί και τις ανάλογες μαθόδους στη δουλειά του,και διαλέγει και το ανάλογο θύμα του.Εγώ είμαι τίγρις.Διαλέγω μεγάλα θύματα.Και συ είσαι το τιγρόπουλο κοντά μου.Η τίγρις.όταν θέλει να μάθει τα παιδιά της να κυνηγούν,αρπάζει ένα μικρό ελαφάκι και παίζει μαζί του το παιχνίδι του θανάτου.Το τραυματίζει έτσι που να μην μπορεί το ελάφι να τρέξει πολύ,και το αφήνει στα νύχια των παιδιών της που παίζοντας μαζί του μαθαίνουν να κυνηγούν.Υστερα το τρώνε όλοι μαζί.Εδω καλέ μου Τέρενς,ήρθαμε να φάμε το ελάφι μας.Κι αν δεν έπαιξες εσύ πολύ μαζί του όντας στη Συρία,θα σε ενημερώσω για όσα έχασες.
ΤΙΛ.
Αυτά σημαίνουν ότι είμαστε σίγουροι για το αποτέλεσμα του Συνεδρίου.
ΛΗ11.
Ακριβώς.Η δουλειά μας έχει τελειώσει πια.Εχουμε πιάσει το ελάφι,παίξαμε μαζί του.Η θηλιά έχει περαστεί στο λαιμό, τα χέρια του μελλοθάνατου έχουν δεθεί.Η στιγμή της έναρξης του Συνεδρίου τους θα είναι για μας το κλότσημα του σκαμνιού.Εδώ θα αρχίσει σήμερα ένας πόλεμος με χαρτιά σημαδεμένα.Εχουμε δώσει σπαθιά στην ομάδα του Παπανδρέου,και από τους κομμουνιστάς,αποβραδίς στον ύπνο τους τους αλλάξαμε τα όπλα τους με νερομπίστολα.Ετσι πάνε σε σίγουρο χαμό παίρνοντας μέρος σ' αυτό το Συνέδριο.
Κι αυτό είναι έργο δικό μου,των βοηθών μου και των συμβούλων μου.Ο ιστός πούπλεξα,αραχνόφαντος ώστε να μη του δίνεις προσοχή αλλά γερός σαν ατσάλι,έχει πιάσει τις μύγες και τώρα αυτές ψυχομαχούν.Εχω στήσει καλά το θέατρό μου.Φίλε μου σε προσκαλώ να απολαύσεις την παράσταση.Συ βάλε μόνο καλή πρόθεση, άφησε αχαλίνωτη την αγάπη σου για Τέχνη να εκδηλωθεί-γιατί θ' αμοιφτεί πλούσια-και κάτσε στην πρώτη σειρά μαζί μου να δούμε τους ηθοποιούς να ζωντανεύουν μπροστά μας την παράσταση που έχω ετοιμάσει.Ας ξέρουμε κι εγώ κι εσύ το τέλος.Στα καλά έργα τραβά την προσοχή η καλή σκηνοθεσία και το ταλέντο των ηθοποιών,κι ας βλέπεις να ζωγραφίζουν αυτοί τα δικά σου πάθη. Να βλέπεις απέναντι, την ψυχή σου να χορεύει γυμνή μπροστά σου,είναι θέαμα που αξίζει όλη σου την προσοχή.Και μου τόχουν ορκιστεί ορατές και αόρατες δυνάμεις πως το έργο θα πετύχει και πως όλα όσα περιμένουμε απ' αυτό θα μας δοθούν.Δηλαδή θα σχηματιστεί Κυβέρνηση που θα φέρει στην Ελλάδα τον βασιλέα Γεώργιο χωρίς επικίνδυνα δημοψηφίσματα, και χωρίς,ελπίζουμε,να χρειαστεί να επέμβουμε στρατιωτικά στην Ελλάδα,γιατί ώσπου να ξεμπερδέψουμε με τον Χίτλερ δεν είμαστε σε θέση να διαθέσουμε ούτε ένα στρατιώτη για τίποτε άλλο.
Και όταν εγκατασταθεί ο βασιλεύς στην Ελλάδα,τότε η Ελλάδα είναι δική μας.Και γνωρίζεις αγαπητέ μου Τέρενς,γιατί αυτό είναι ένα από τα πρώτα μαθήματα που παίρνει κάθε διπλωμάτης,ότι όποιος ελέγχει την Ελλάδα ελέγχει την πιο ευαίσθητη περιοχή της υδρογείου.
Σ’ αυτό το Συνέδριο καλέ μου,διακυβεύεται η τύχη της Εγγύς Ανατολής,της Νοτιοανατολικής Ευρώπης,και της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου μεταπολεμικά.
Κοντά μου σήμερα θα πάρεις ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα διπλωματίας. Ας πάμε όμως μέχρις εκεί ώστε να μπορούμε να δούμε ποιοί έχουν φτάσει κιόλας ενώ την ίδια στιγμή θα πέφτουν επάνω μας και κείνοι που θα έρχονται.
ΤΙΛ.
Από κείνους που βλέπω ξέρω τον Κανελλόπουλο,τον
Βασιλειάδη,τον Εξηντάρη,και το Σταθάτο.
ΛΗΠ.
Από αυτούς,εκτός από τον Κανελλόπουλο,οι άλλοι είναι ασήμαντα πρόσωπα.Το ίδιο και μερικοί από τους υπόλοιπους, όπως ο Σάκαλης,ο ψηλός με το μουστάκι,που αντιπροσωπεύει κάποιο ψοφαλέο Προοδευτικό Κόμμα,και οι δυο άλλοι που συζητούνε μαζί του και που κι εγώ δεν ξέρω τα ονόματά τους.Οι δυο καθιστοί δεξιά είναι ο Λόντος,ο φηλός, και ο άλλος ο Ρέντης.Ο Λόντος είναι δικός μας άνθρωπος.Ο Ρέντης θέλει προσοχή.Και οι δυο προαλείφονται για υπουργοί.Αυτός που βηματίζει μόνος του είναι ο Βεντήρης.Στρατηγός που ξεκίνησε από λοχίας.Τον κάνω ό,τι θέλω.
ΤΙΛ.
Εκείνοι οι δυο οι γενειοφόροι;
ΛΗΠ.
Αντιπρόσωποι των δημοκρατικών ανταρτών.Αυτοί θα υπογράφανε τα πρακτικά του Συνεδρίου και την απόφαση του χωρίς να ξέρουνε τι λέει μέσα,αρκεί να τους το λέγαμε εμείς.Αυτός ο κορδωτός εκεί πέρα,είναι ο Θεοτόκης.Γαλλικό τσανάκι ο μπάσταρδος.Λέει γκουντ-μόρνινγκ και εννοεί μπον-ζουρ.Ορκίζεται όμως στο όνομα του βασιλέως,γι αυτό ευπρόσδεκτος.Δίπλα του ο Δραγούμης, δικτατορικός χωρίς προσωπικότητα.Εκείνοι όμως που δεν ήρθανε ακόμα, αυτοί είναι και οι σημερινοί πρωταγωνιστές,αν εξαιρέσουμε τον Βενιζέλο. (Μπαίνει ο Βενιζέλος)
Κύριε Πρόεδρε..
ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
Κύριε πρέσβη.. (Βγαίνει)
ΛΗΠ.
θέλει να μας δείξει πως είναι χολωμένος επειδή τον παραμερίσαμε, θα παρατηρήσεις πως και ο Κανελλόπουλος κρατάει την ίδια στάση.Και οι δυο τους είχαν αντιρρήσεις για τον Παπανδρέου. Ο Βενιζέλος διότι θα έχανε την πρωθυπουργία και ο Κανελλόπουλος διότι δε θα την κέρδιζε.Χρειάστηκε να τον πείσω ότι γρήγορα και ο Παπανδρέου θα φθαρεί και πως τότε θα έρθει η σειρά του.Ελληνες…
ΤΙΛ
Μοιάζει ο Βενιζέλος στον πατέρα του;
ΛΗΠ
Οσο η σαύρα στον κροκόδειλο.
ΤΙΛ.Πέστε μου,γιατί λέτε πως το Συνέδριο στην πραγματικότητα έχει
γίνει και πως το αποτέλεσμα του είναι γνωστό;
ΛΗΙ
Γιατί στις λίγες μέρες από τότε που ήρθαν οι κομμουνιστές έχουν πει το ναι στις απαιτήσεις μας.Αν δεν έλειπες αυτή την περίοδο θα είχες δει και συ πώς έγινε αυτό.Τώρα θα σου το πω εγώ.Και πρώτα,βλέπεις αυτό το μέρος εδώ είναι επιλογή των ψυχολόγων του Βρετανικού Στρατηγείου. Ο σκοπός ήτανε η δημιουργία κλίματος υφέσεως και συνδιαλλαγής.Και επιλογή καλύτερη δε θα μπορούσε να υπάρξει.Εδώ έχουμε μιαν Ελλάδα χωρίς πόλεμο,χωρίς φατρίες,χωρίς σκοτούρες.Τόπος κατάφυτος με κέδρους και πεύκα. Τοπίο γνήσια μεσογειακό με καθαρόν αέρα,θαυμάσια θέα,απόλυτη ησυχία.Η μυρωδιά αυτή ρετσινιού που πλανιέται στον αέρα θυμίζει Ελλάδα.Εδω όχι μόνο θα γίνει το Συνέδριο,αλλά και εδώ έχουν μείνει όλοι οι σύνεδροι από τότε που έφτασαν από την Ελλάδα ως σήμερα.Και όλο αυτό το διάστημα ήσαν απομονωμένοι. Δεν τους αφήναμε να βγούνε έξω,ούτε σε άλλους επιτρέπαμε να πλησιάσουν σε απόσταση έξη χιλιομέτρων γύρω από το κτίριο. Ούτε σε δημοσιογράφους δεν επιτρεπόταν η είσοδος.Πιστεύαμε, και μεις και ο Παπανδρέου που σε συνεργασία με αυτόν γίνονταν όλα αυτά,ότι το περιβάλλον και η αναγκαστική επαφή των αντιπροσώπων μέσα στον ίδιο χώρο και γύρω από το ίδιο τραπέζι,θα συνέτεινε στη δημιουργία ατμόσφαιρας κατευνασμού και συνδιαλλαγής. Και δεν είχαμε άδικο να πιστεύουμε έτσι.Από κει που η μια ομάδα δεν έλεγε καλημέρα στην άλλη όταν πρωτόρθανε,σήμερα,δηλαδή μέσα σε οχτώ μέρες,όλοι έχουν τη διάθεση να καταλήξουν σε συμφωνία.
ΤΙΛ.
Ψυχολογικός βιασμός.
ΑΕΙ Ι.
Ακριβώς.Αλλά το περιβάλλον και ο συγχρωτισμός δεν ήταν οι μόνοι παράγοντες της εξελίξεως αυτής.Τις οχτώ αυτές ημέρες ήμουνα κι εγώ εδώ μαζί τους.Είχα ένα δωμάτιο στο δυτικό μέρος του κτιρίου .Εγώ λοιπόν από τη μια μεριά και α Παπανδρέου από την άλλη,κάναμε ένα συνεχές ζύμωμα και μιαν επεξεργασία των αντιπροσώπων,ιδίως των Εαμικών.Ο Παπανδρέου δεχόταν στο δωμάτιό του τους αντιπροσώπους τον καθένα χωριστά.Κάθε πρωί πήγαινα εγώ στο δωμάτιο του και μου έλεγε τα αποτελέσματα των συνομιλιών του αυτών.Στη συνέχεια προσκαλούσα και εγώ τους αντιπροσώπους και συζητούσα μαζί τους,όντας πια κατατοπισμένος για τις απόψεις τους,για τα αδύνατα σημεία τους,για τα επιχειρήματα τους.Στη συνέχεια ενημέρωνα κι εγώ τον Παπανδρέου. (Μπαίνουν οι Σβώλος,Αγγελόπουλος,Ασκούτσης) Κύριε Πρόεδρε..κύριοι..καλημέρα σας.Περάστε.
ΣΒΩΛΟΣ
Καλημέρα κύριε πρέσβυ.Είμαστε οι τελευταίοι;
ΛΗΠ.
Οχι.Μα όπου νάναι πρέπει να έρχονται και οι άλλοι.Να σας γνω-ρίσω τον κύριο Τίλλερ,Αγγλο ποιητή,μαθητευόμενο διπλωμάτη και καλό μου φίλο.Οι κύριοι Σβώλος,Αγγελόπουλος ,Ασκούτσης.
ΤΙΛ.
Κύριοι..
ΣΒΩ.
Εχουμε και μεις ένα ποιητή διπλωμάτη εδώ.Γνωρίζετε τον κύριο
Σεφεριάδη;
ΤΙΛ.
Δεν είχα την τιμή..
ΛΗΠ
Παράλειψη δική μου.Θα σας φέρω σε απαφή με πρώτην ευκαιρία.
ΣΒΩ.
Θα σας δούμε αργότερα κύριε πρέσβη.
ΛΗΠ.
Βεβαίως. Εδώ θα τριγυρίζω.
(Βγαίνουν οι Σβώλος,Αγγελόπουλος,Ασκούτσης.Μπαίνει ο Σοφιανόπουλος;
ΣΘΦΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κύριε πρέσβη σας χαιρετώ.
ΛΗΠ.
Καλημέρα σας κύριε Σοφιανόπουλε.
(Βγαίνει ο Σοφιανόπουλος)
Τον είχα ξεχάσει.Αρχηγός του Λαϊκού Μετώπου.Κόμμα κομμουνιστικών αρχών,αλλά όχι επίφοβο.Με ευλογίες και με ειρηνικά μέσα θέλει να φέρει τον κομμουνισμό.Οι προηγούμενοι:Σβώλος,Πρόεδρος της ΠΕΕΑ.Λογάς.Μπήκε στο κομμουνιστικό Κόμμα ενάντια σε κάθε αρχή κομμουνιστική. Αστός στην ψυχή,ρηχά συνεπαρμένος από τις ιδέες του κομμουνισμού,και χωρίς βούληση για πράξη.Φαινόμενο κι αυτό της κακής πολιτικής εκτίμησης του αρχηγού του κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδος. Θέλουν να διευρύνουν το Κόμμα χωρίς να του έχουν πρώτα δώσει γερές βάσεις.Κι έτσι αυτό θα γκρεμιστεί .Αγγελόπουλος,οικονομολόγος καλός σε μια χώρα χωρίς οικονομία.Κι αυτός αρμενίζει μακριά από την ουσία του κομμουνισμού. Ο Ασκούτσης είναι καλός θεωρητικός μα χωρίς επιρροή στο Κόμμα. Τόσα ετερόκλητα στοιχεία τι θα κάνανε θεέ μου μέσα σ’ αυτή την αίθουσα αν δεν τους είχα προετοιμάσει; Απλά,θα έφευγαν από κει χειρότερα τσακωμένοι απ' ό,τι ήταν όταν ήρθανε εδώ.
ΤΙΛ.
Το πιστεύω.Η Ελλάδα! Καλότυχη και κακότυχη μαζί,από τη θέση που έχει στο χάρτη.
ΛΗΠ.
Τώρα θα σου πω τι με βοήθησε στην επιτυχή προσπάθεια μου να κόψω τις ορέξεις των κομμουνιστών για παραχωρήσεις εκ μέρους μας. Οτι οι αντάρτες στην Ελλάδα τρώγονται αναμεταξύ τους το ξέρεις,είναι παλιό.Το καινούργιο είναι ότι οι κομμουνιστές αντάρτες σκότωσαν μόλις πριν λίγες μέρες τον ηγέτη μιας δεξιάς αντάρτικης οργάνωσης-κάποιον Ψαρρό.Τώρα αυτός ο αντάρτης αρχηγός έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως απ' όλους τους αντάρτες.Και έχει δημιουργηθεί ένα αίσθημα ενοχής στους κομμουνιστές αντάρτες από την κατακραυγή των υπόλοιπων ανταρτών αλλά και του Ελληνικού πολιτικού κόσμου.Αυτή είναι η μια βαριά κατηγορία που χρησιμοποιήσαμε για να υποβάλουμε σε ψυχολογικό καταναγκασμό το ΕΑΜ.Η άλλη είναι το Κίνημα των Ελλήνων στρατιωτικών εδώ,που όμως είχε τις ευλογίες των κομμουνιστών της Ελλάδος.Το Κίνημα το τσακίσαμε
βέβαια, αλλά δεν είναι ανέντιμο νομίζω να εκμεταλλευόμαστε τα θύματα μας αν πρόκειται μ' αυτό τον τρόπο να κάνουμε καλό και σε μας,αλλά και στους ίδιους τους Ελληνες. (Μπαίνουν οι Σαράφης,Πορφυρογένης,Ρούσσος και Στρατής)
ΣΑΡΑΦΗΣ
Καλημέρα σας κύριε πρέσβυ.
ΛΕΠ.
Στρατηγέ μου καλημέρα -καλημέρα σας κύριοι.Σας περίμένουν.Παρακαλώ περάστε.Είστε οι τελευταίοι.6α ειδοποιήσω τον κύριο πρωθυπουργό. (Βγαίνουν οι Σαράφης,Πορφυρογένης,Ρούσσος και Στρατής)
ΤΙΛ.
Κι αυτοί ποιοι είναι;
ΛΗΠ.
Ερχομαι και θα σου πω.Πάω να ειδοποιήσω τον Παπανδρέου.
(Βγαίνει)
ΤΙΛ.(μόνος)
Κατόρθωμα κι αυτό!Να δέσει χειροπόδαρα κανείς λιποθυμισμένους ανθρώπους ,Ώ! Ο πόλεμος! Πώς αλλάζει τα πράγματα…Ολα τότε γίνονται βίαια και ανάλγητα.Ενώ στην ειρήνη όλα γίνονται με ευγένεια και με υποκλίσεις και με χειροφιληματα.Κι ας ρίναι η ειρήνη μια κοιλιά γκαστρωμένη με πόλεμο.Κι ας είναι η ευγένεια βέλος με την αιχμή του κρυμμένη κάτω από μεταξωτό ύφασμα.Και οι υποκλίσεις και τα χειροφιλήματα ας γίνονται μόνο σαν πρόσχημα για την αναγνώριση του εχθρού,όμως κι έτσι όντας είναι ανεκτή η ειρήνη.Ω!Η ζωή-ένας πόλεμος.Και οι Αγγλοι οι καλύτεροι πολεμιστές. Να χαρώ ή να λυπηθώ γι αυτό;Το αίμα της Φυλής μέσα μου έχει πανηγύρι.Το αίμα του ανθρώπου μέσα μου βοά σπαρακτικά. Κρυφά,μέσα στην ώρα της μεγαλύτερης χαράς μου,έρχεται η δυστυχία του φτωχού και του αδικημένου και αλλάζει τη διασκέδαση σε θρήνο.Κάπου σκαλώνει το πράγμα με μένα.Η καλός Αγγλος δεν είμαι,ή καλός άνθρωπος.Και στις δυο περιπτώσεις δεν είμαι καλός ποιητής.πρέπει γρήγορα ν' αποφασίσω.Απ' αυτή μου την απόφαση θα κριθούν όλα για μένα. (Μπαίνει ο Κανελλόπουλος,)
ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ Κύριε Τίλλερ,πολύ χαίρομαι που σας βλέπω.
ΤΙΛ.
Κύριε Κανελλόπουλε, η χαρά είναι δική μπυ.Πώς είναι η κυρία
Κανελλοπούλου;
ΚΑΝ.
Δόξα τω θεώ,καλά.Κύριε Τίλλερ,διάβασα το σονέτο σας "Η Λίμνη". Είστε μεγάλος ποιητής και δεν πρέπει να αφήνεστε να παρασύρεστε από κριτικές κακοήθεις και ανεύθυνες.Τα καλά στοιχεία στην ποίηση σας μόλις αφήνουν να διαφανούν μερικές ατέλειες, προορισμένες κι αυτές γρήγορα να εξαφανιστούν κάτω από την πρόοδο που επιτυγχάνετε σε κάθε νέα σας σειρά ποιημάτων.
ΤΙΛ.
Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια.Προσπαθώ να είμαι όσο περισσότερο καλός μπορώ.
ΚΑΝ.
Κύριε Τίλλερ μάθατε τα χάλια μας εδώ; Εννοώ το Κίνημα των στρατιωτικών μας.
ΤΙΛ.
Τα έμαθα κύριε Κανελλόπουλε.Μερικά πράγματα δεν μπορούμε να τα προλάβουμε.
ΚΑΝ.
Δεν άκουσε τη γνώμη μου ο Βενιζέλος.Ποια είναι η γνώμη σας για τον Παπανδρέου κύριε Τίλλερ;Τον θεωρείτε ικανόν να επιτύχει να καθυποτάξει τους κομμουνιστάς;
ΤΙΛ.
Ακούω πως πρόκειται για δυναμικό στοιχείο.Προσωπικώς γνώμην δεν έχω,δεν τον γνώρισα προσωπικώς.
ΚΑΝ.
Εύχομαι εξ όλης της καρδίας μου να επιτύχει.Ομως δεν βλέπω πώς μπορεί να είναι κάποιος δυναμικός και να μην έχει φτιάξει ένα Κόμμα αν και βρίσκεται στην πολιτική για δεκάδες χρόνια,και να μην έχει ένα οπαδό έξω από την επαρχία του.
ΤΙΛ.
Μην ξεχνάτε κύριε Κανελλόπουλε ότι ούτε ο Τσώρτσιλ είχε Κόμμα δικό του όταν έγινε πρωθυπουργός.
ΚΑΝ.
Ναι,μα τον ήξερε όλος ο κόσμος.Εγώ τον είχα για υπόδειγμα μου
χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός.
(Μπαίνουν ο Λήππερ και ο Παπανδρέου)
Θα σας ξαναδώ κύριε Τίλλερ.
(Βγαίνει)
ΛΗΠ.
Κύριε πρωθυπουργέ να θυμάστε πως σε ό,τι κι αν πείτε,πίσω σας βρίσκεται η Αγγλία για να σας υποστηρίξει.Στηριχτείτε στα αποτελέσματα που έχουν φέρει οι μέχρι τώρα διαβουλεύσεις μας με τους κομμουνιστας και όλα τότε θα είναι εύκολα.Προ παντός κάθε απόπειρα αντιλογίας να πατάσσεται αμέσως.Καλήν επιτυχία.
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
Ευχαριστώ.Είμαι αισιόδοξος.Θα πετύχουμε.
(Βγαίνει)
ΛΗΠ.
Ετσι μπήκε κι ο τελευταίος.Πέστε τώρα εκεί μέσα καλοί μου σύνεδροι τα λόγια που σας έχω εγώ βάλει στο στόμα να πείτε.Υμνείστε εκεί μέσα την παντοδυναμία της Αγγλίας.Και βγείτε κρατώντας στο χέρι σας την απόδειξη της διπλωματικής ιδιοφυίας μου. Μετρήστε καλά τα λύτρα της προδοσίας,μοιράστε τα αναμεταξύ σας,και βγείτε με τις τσέπες σας γεμάτες και την ψυχή σας άδεια!
ΤΙΛ.
Ολα τα υλικά είναι τώρα μέσα στον αναμεικτήρα.Για λίγο θα χτυπηθούν εκεί και τέλος θα έχουμε ένα ομοιογενές υλικό.Πώς θα τ' ονομάσουμε;
ΛΗΠ.
Μπράβο φίλε μου.Μαθαίνεις.Θα τ' ονομάσουμε Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος.Ας μη ξεχνάμε όμως ότι έχουμε να κάνουμε με Ελληνες. Οι Ελληνες δεν μπορούν να ομοιογενοποιηθούν όπως το γάλα με τη ζάχαρη και τον καφφέ και να γίνουν ένα αξεχώριστο διάλυμα.Οι Ελληνες είναι πριονίδια από διαφορετικό ξύλο το καθένα,που κουνώντας τα μέσα στο νερό ανακατεύονται θολώνοντας το,μα ύστερα κατακάθονται πάλι ανεξάρτητα τόνα από το άλλο όπως ήταν πριν τα ανακατέψουμε.Η ελπίδα μας είναι ότι πριν κατακάτσουν θα έχουμε τον καιρό να ενεργήσουμε. Η σύνθεση της κυβέρνησης που θα σχηματιστεί εδώ,θα φέρει μέσα της το σπόρο της γρήγορης διάλυσής της.
ΤΙΛ.
Κύριε Λήππερ,από τότε που έμαθα γι αυτό το Συνέδριο μια απορία με τρώει:Πώς οι Ελληνες κομμουνιστές δέχτηκαν να κάνουν κυβέρνηση με τους αστούς τη στιγμή που είναι παντοδύναμοι στην Ελλάδα και θα μπορούσαν να φτιάξουν μόνοι τους μιαν εξίσου πανίσχυρη κυβέρνηση;
ΛΗΠ
Η απορία είναι και δική μου αγαπητέ Τέρενς.Μόνο που εμένα δε με τρώει.Υπάρχουν γεγονότα στη δουλειά μου,που κι εγώ ακόμα δεν μπορώ να τα εξηγήσω.Ομως πάντοτε έχω τα νύχια μου απλωμένα,κι ό,τι δω νάρχεται κοντά μου που μ' αρέσει,το αρπάζω χωρίς να ζητάω πρώτα να μάθω πώς και γιατί με πλησίασε.Και αυτή είναι μία άλλη αρχή της διπλωματίας.Πράγματι είναι παντοδύναμοι οι κομμουνιστές στην Ελλάδα.Και πρώτη μου φορά βλέπω ένα Κόμμα να ανταλλάζει την παντοδυναμία του με τρία τέσσερα ανίσχυρα υπουργεία σε κυβέρνηση του αντιπάλου Κόμματος.Πρέπει ή να φοβούνται κάτι, ή κομμουνιστές αυτοί,να έχουν ζηλώσει τη δόξα των αστών.Αυτοί οι άνθρωποι λιποτακτούν από τον ίδιο τον εαυτό τους.Ισως πάλι όλα αυτά να οφείλωνται στο γεγονός πως οι Ελληνες με ό,τι καταπιάνονται το αφήνουνε στη μέση,όσο μεγάλο και υψηλό και αν είναι αυτό,και αρχίζουν κάτι άλλο.
Η ερώτηση σου είναι πράγματι σοβαρή.Γιατί οι Ελληνες κομμουνιστές ήρθαν εδώ όχι για να πάρουν αλλά για να δώσουν,αφού αυτοί τα έχουν όλα.Και η προσπάθεια και η επιτυχία μας δεν είναι ότι στρέψαμε το πηδάλιο των κομμουνιστών της Ελλάδος κατά εκατόν ογδόντα μοίρες,αλλά ότι θα επιτύχουμε να πάρουμε από αυτούς πολύ περισσότερα από ό,τι αυτοί ήσαν διατεθειμένοι να μας δώσουν όταν ήρθαν.
Το αποτέλεσμα όμως αυτό καλέ μου Τέρενς δεν είναι μικρής αξίας για το μεγαλείο της Αγγλίας,ούτε και η δική μας δόξα που το πε-τύχαμε αυτό είναι μικρή.Δεν είναι λίγο να φέρνεις στα νερά σου ένα λαό που μόνος αυτός μέσα στην κατεχόμενη Ευρώπη έχει ελευθερώσει το ογδόντα τοις εκατό της πατρίδας του,και με κρυφές εκλογές κάτω από τη μύτη των κατακτητών έχει φτιάξει δίκη του Βουλή που μ' αυτήνε κυβερνιέται. Δε νομίζεις πως μιλάω σωστά;
ΤΙ Λ.
Εχετε απόλυτο δίκιο.Ποτέ δεν είχα τη γνώμη ότι ο Ελληνικός λαός
είναι ασήμαντος.
ΛΗΠ.
Χαίρομαι που συμφωνούμε.Αλλά τι λες;Δεν είναι καιρός για μας να πηγαίνουμε;
ΤΙΛ.
Δε μου είπατε ποιοι ήσαν οι τέσερες τελευταίοι.
ΛΗιι.
Κομμουνιστές.Ας τους αφήσουμε όμως τώρα.θα τους γνωρίσεις όλους
από αύριο.
ΤΙΛ.
Ο στρατηγός ήτανε ο στρατηγός Σαράφης;
ΛΞΠ.
Ναι.Ένας μωρός αξιωματικός που τον μαζέψανε οι κομμουνιστές για να λένε ότι έχουν ένα στρατηγό στις τάξεις τους.Αβουλος, άτολμος.Ανάμεσα σε βαρέλια με μπαρούτι μια αποθήκη νερού.
ΤΙΛ.
Πολλά μη κομμουνιστικά μέσα στον κομμουνισμό της Ελλάδος.Δε θα περιμένουμε να τελειώσει η σύσκεψη;
ΛΗΠ.
Οχι δα.Φεύγουμε τώρα κιόλας.Τι κάνετε το βράδυ;
ΤΙΛ.
Θα δειπνήσω με τον ταγματάρχη Γουάλας.Ευχαρίστως θα σας είχαμε κοντά μας.
ΛΗιι.
Με μεγάλη μου ευχαρίστηση θα έρθω μαζί σας.
(Βγαίνουν)
(ΤΕΛΟΣ ΣΚΗΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΤΡΙΤΗΣ)
ΠΡΑΞΗ ΤΡΙΤΗ ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
Λίβανος.Τόπος Συνεδρίου.
(Μπαίνουν Λήππερ και Τίλλερ)
ΛΗΠΠΕΡ
Οταν σε βλέπω καλέ μου Τέρενς, έρχεται στο μυαλό μου η παντοτινή απορία μου: πώς και η Αγγλία βγάζει ποιητές; Εμείς που έχουμε κυριέψει και κυβερνάμε όλο τον κόσμο πώς έχουμε μυαλό για ποίηση; Αν είχαμε φαντασία δε θαμαστε κοσμοκράτορες τώρα.Κοσμοκρατορες γίναμε γιατί τραβάμε μπρος μη βλέποντας δεξιά κι αριστερά, τραβάμε μπρος με μυαλό τετράγωνο και πειθαρχία. Ενώ η ποίηση, αγγόνι της ψυχής και παιδί της φαντασίας, πώς κι ανθεί ανάμεσα μας;
ΤΙΛΛΕΡ
Είδατε ποτέ χωράφι χωρίς αγριόχορτα; Και στο δικό μας χωράφι, έστω και μετά από τόση μηχανική καλλιέργεια και φροντίδα, ξεφεύγει9 πού και πού κανένας σπόρος και γεννιέται το αγριόχορτο. Κανένας λαός δεν είναι τέλειος. Ούτε οι Αγγλοι.
ΛΗΠ.
Γι αυτά σου τα λόγια φίλε μου ελπίζω σε σένα,όσο εκτιμώ και θαυμάζω τον πατέρα σου που προσπαθεί να σε αποσπάσει από τον κόσμο όπου ζεις και να σε προσγειώσει στην πραγματικότητα κάνοντας σε διπλωμάτη όπως εμένα.
ΤΙΛ.
Κι εγώ εκτιμώ και θαυμάζω εσάς κύριε Λήππερ. Και σας διαβεβαιώ ότι η εκτίμηση και ο θαυμασμός μου αυτός συναγωνίζονται σε βάθος τη φιλία που σας ενώνει με τον πατέρα μου. Γ ι αυτό σας ακολουθώ με προθυμία, και παρακολουθώ και προσέχω κάθε σας κίνηση. μαθαίνοντας από κάθε μια κάτι καινούργιο και πολύτιμο κάθε τόσο.
Και πρέπει να παραδεχτώ δτι έμαθα πολλά κοντά σας μέχρι τώρα. Ομως πέστε μου, ένα μήνα μόνο έλειψα, και γυρίζοντας δε βρίσκω τον ίδιο πρωθυπουργό, ούτε εκείνον που κάνατε μετά από αυτόν, παρά ένα τρίτον. Πώς έγιναν τα πράγματα;
ΛΗΠ.
Καλό μου παιδί, ο Τσουδερός που άφησες πρωθυπουργό φεύγοντας, ήταν ήδη ετοιμόρροπος. Οταν φούντωσε και η στάση των ελληνικών Μονάδων εδώ, τότε μας χρειαζόταν κάποιος που να αποτύχει στην προσπάθεια καταστολής της, ώστε να κληθούμε εμείς να ηρεμήσουμε τους στασιαστές. Ο Τσουδερός τόσο τάχε χαμένα που δεν μπορούσε ούτε να επιχειρήσει κάτι ώστε να αποτύχει. Οταν εκθέσαμε την κατάσταση στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός μας μας είπε να ανεβάσουμε τον Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος λοιπόν έκατσε στην πρωθυπουργική καρέκλα και μας παρακάλεσε να ενεργήσουμε εν λευκώ ώστε τι στάσις να κατασταλεί.Κι αυτό έγινε όπως ξέρεις. Μετά όμως χρειαζόμασταν κάποιον που θα μας παράδινε το μεγάλο ψάρι-τους κομμρυνιστάς της Ελλάδος. Καταλληλότερος γι αυτό ο Παπανδρέου. Κομμουνιστομάχος, που όμως δεν εκδηλώθηκε ούτε μια φορά ενάντια στους κομμουνιστές-μάλιστα πολλές φορές τους καλόπιανε-, άρα αποδεκτός από τους κομμουνιστάς. Αποδεκτός και από τους δημοκράτες διότι δεν είχε ανακατευτεί με ντο καθεστώς του Μεταξά, και ψάχνοντας πώς και πώς την ευκαιρία να ακουστεί το όνομά του πριν, όπως έλεγε, μπει κάτω από το χώμα, ήταν ό, τι έπρεπε για μας. Και συνεργάστηκε πειθήνια μαζί μας.Αποτέλεσμα:η συμμετοχή των κομμουνιστών στο Συνέδριο.
ΤΙΛ.
Αισθάνομαι ότι είμαι τυχερός όχι μόνο επειδή έχω εσάς δάσκαλο, αλλά και γιατί ασχολείστε με τα Ελληνικά.Οι Ελληνες είναι δυσκολομεταχείριστος λαός.
ΛΗΠ.
Για ένα καλόν διπλωμάτη αγαπητό μου παιδί,δεν υπάρχουν ευκολομεταχείριστοι και δυσκολομεταχείριστοι λαοί.Ολοι οι λαοί και όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι γι αυτόν.Εκείνο που αλλαςει είναι ο τρόπος με τον οποίο κάθε φορά χειρίζεται το θύμα του.
ΤΙΛ.
Η διπλωματία έχει θύματα και θύτες;
ΛΗΠ.
Ο καλός διπλωμάτης ανήκει στα σαρκοφάγα.Μπορεί να είναι λιοντάρι ή τσακάλι, λύκος ή ύαινα, γάτα ή σκύλος.Και ανάλογα με τι είδος σαρκοφάγου είναι,χρησιμοποιεί και τις ανάλογες μαθόδους στη δουλειά του,και διαλέγει και το ανάλογο θύμα του.Εγώ είμαι τίγρις.Διαλέγω μεγάλα θύματα.Και συ είσαι το τιγρόπουλο κοντά μου.Η τίγρις.όταν θέλει να μάθει τα παιδιά της να κυνηγούν,αρπάζει ένα μικρό ελαφάκι και παίζει μαζί του το παιχνίδι του θανάτου.Το τραυματίζει έτσι που να μην μπορεί το ελάφι να τρέξει πολύ,και το αφήνει στα νύχια των παιδιών της που παίζοντας μαζί του μαθαίνουν να κυνηγούν.Υστερα το τρώνε όλοι μαζί.Εδω καλέ μου Τέρενς,ήρθαμε να φάμε το ελάφι μας.Κι αν δεν έπαιξες εσύ πολύ μαζί του όντας στη Συρία,θα σε ενημερώσω για όσα έχασες.
ΤΙΛ.
Αυτά σημαίνουν ότι είμαστε σίγουροι για το αποτέλεσμα του Συνεδρίου.
ΛΗ11.
Ακριβώς.Η δουλειά μας έχει τελειώσει πια.Εχουμε πιάσει το ελάφι,παίξαμε μαζί του.Η θηλιά έχει περαστεί στο λαιμό, τα χέρια του μελλοθάνατου έχουν δεθεί.Η στιγμή της έναρξης του Συνεδρίου τους θα είναι για μας το κλότσημα του σκαμνιού.Εδώ θα αρχίσει σήμερα ένας πόλεμος με χαρτιά σημαδεμένα.Εχουμε δώσει σπαθιά στην ομάδα του Παπανδρέου,και από τους κομμουνιστάς,αποβραδίς στον ύπνο τους τους αλλάξαμε τα όπλα τους με νερομπίστολα.Ετσι πάνε σε σίγουρο χαμό παίρνοντας μέρος σ' αυτό το Συνέδριο.
Κι αυτό είναι έργο δικό μου,των βοηθών μου και των συμβούλων μου.Ο ιστός πούπλεξα,αραχνόφαντος ώστε να μη του δίνεις προσοχή αλλά γερός σαν ατσάλι,έχει πιάσει τις μύγες και τώρα αυτές ψυχομαχούν.Εχω στήσει καλά το θέατρό μου.Φίλε μου σε προσκαλώ να απολαύσεις την παράσταση.Συ βάλε μόνο καλή πρόθεση, άφησε αχαλίνωτη την αγάπη σου για Τέχνη να εκδηλωθεί-γιατί θ' αμοιφτεί πλούσια-και κάτσε στην πρώτη σειρά μαζί μου να δούμε τους ηθοποιούς να ζωντανεύουν μπροστά μας την παράσταση που έχω ετοιμάσει.Ας ξέρουμε κι εγώ κι εσύ το τέλος.Στα καλά έργα τραβά την προσοχή η καλή σκηνοθεσία και το ταλέντο των ηθοποιών,κι ας βλέπεις να ζωγραφίζουν αυτοί τα δικά σου πάθη. Να βλέπεις απέναντι, την ψυχή σου να χορεύει γυμνή μπροστά σου,είναι θέαμα που αξίζει όλη σου την προσοχή.Και μου τόχουν ορκιστεί ορατές και αόρατες δυνάμεις πως το έργο θα πετύχει και πως όλα όσα περιμένουμε απ' αυτό θα μας δοθούν.Δηλαδή θα σχηματιστεί Κυβέρνηση που θα φέρει στην Ελλάδα τον βασιλέα Γεώργιο χωρίς επικίνδυνα δημοψηφίσματα, και χωρίς,ελπίζουμε,να χρειαστεί να επέμβουμε στρατιωτικά στην Ελλάδα,γιατί ώσπου να ξεμπερδέψουμε με τον Χίτλερ δεν είμαστε σε θέση να διαθέσουμε ούτε ένα στρατιώτη για τίποτε άλλο.
Και όταν εγκατασταθεί ο βασιλεύς στην Ελλάδα,τότε η Ελλάδα είναι δική μας.Και γνωρίζεις αγαπητέ μου Τέρενς,γιατί αυτό είναι ένα από τα πρώτα μαθήματα που παίρνει κάθε διπλωμάτης,ότι όποιος ελέγχει την Ελλάδα ελέγχει την πιο ευαίσθητη περιοχή της υδρογείου.
Σ’ αυτό το Συνέδριο καλέ μου,διακυβεύεται η τύχη της Εγγύς Ανατολής,της Νοτιοανατολικής Ευρώπης,και της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου μεταπολεμικά.
Κοντά μου σήμερα θα πάρεις ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα διπλωματίας. Ας πάμε όμως μέχρις εκεί ώστε να μπορούμε να δούμε ποιοί έχουν φτάσει κιόλας ενώ την ίδια στιγμή θα πέφτουν επάνω μας και κείνοι που θα έρχονται.
ΤΙΛ.
Από κείνους που βλέπω ξέρω τον Κανελλόπουλο,τον
Βασιλειάδη,τον Εξηντάρη,και το Σταθάτο.
ΛΗΠ.
Από αυτούς,εκτός από τον Κανελλόπουλο,οι άλλοι είναι ασήμαντα πρόσωπα.Το ίδιο και μερικοί από τους υπόλοιπους, όπως ο Σάκαλης,ο ψηλός με το μουστάκι,που αντιπροσωπεύει κάποιο ψοφαλέο Προοδευτικό Κόμμα,και οι δυο άλλοι που συζητούνε μαζί του και που κι εγώ δεν ξέρω τα ονόματά τους.Οι δυο καθιστοί δεξιά είναι ο Λόντος,ο φηλός, και ο άλλος ο Ρέντης.Ο Λόντος είναι δικός μας άνθρωπος.Ο Ρέντης θέλει προσοχή.Και οι δυο προαλείφονται για υπουργοί.Αυτός που βηματίζει μόνος του είναι ο Βεντήρης.Στρατηγός που ξεκίνησε από λοχίας.Τον κάνω ό,τι θέλω.
ΤΙΛ.
Εκείνοι οι δυο οι γενειοφόροι;
ΛΗΠ.
Αντιπρόσωποι των δημοκρατικών ανταρτών.Αυτοί θα υπογράφανε τα πρακτικά του Συνεδρίου και την απόφαση του χωρίς να ξέρουνε τι λέει μέσα,αρκεί να τους το λέγαμε εμείς.Αυτός ο κορδωτός εκεί πέρα,είναι ο Θεοτόκης.Γαλλικό τσανάκι ο μπάσταρδος.Λέει γκουντ-μόρνινγκ και εννοεί μπον-ζουρ.Ορκίζεται όμως στο όνομα του βασιλέως,γι αυτό ευπρόσδεκτος.Δίπλα του ο Δραγούμης, δικτατορικός χωρίς προσωπικότητα.Εκείνοι όμως που δεν ήρθανε ακόμα, αυτοί είναι και οι σημερινοί πρωταγωνιστές,αν εξαιρέσουμε τον Βενιζέλο. (Μπαίνει ο Βενιζέλος)
Κύριε Πρόεδρε..
ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
Κύριε πρέσβη.. (Βγαίνει)
ΛΗΠ.
θέλει να μας δείξει πως είναι χολωμένος επειδή τον παραμερίσαμε, θα παρατηρήσεις πως και ο Κανελλόπουλος κρατάει την ίδια στάση.Και οι δυο τους είχαν αντιρρήσεις για τον Παπανδρέου. Ο Βενιζέλος διότι θα έχανε την πρωθυπουργία και ο Κανελλόπουλος διότι δε θα την κέρδιζε.Χρειάστηκε να τον πείσω ότι γρήγορα και ο Παπανδρέου θα φθαρεί και πως τότε θα έρθει η σειρά του.Ελληνες…
ΤΙΛ
Μοιάζει ο Βενιζέλος στον πατέρα του;
ΛΗΠ
Οσο η σαύρα στον κροκόδειλο.
ΤΙΛ.Πέστε μου,γιατί λέτε πως το Συνέδριο στην πραγματικότητα έχει
γίνει και πως το αποτέλεσμα του είναι γνωστό;
ΛΗΙ
Γιατί στις λίγες μέρες από τότε που ήρθαν οι κομμουνιστές έχουν πει το ναι στις απαιτήσεις μας.Αν δεν έλειπες αυτή την περίοδο θα είχες δει και συ πώς έγινε αυτό.Τώρα θα σου το πω εγώ.Και πρώτα,βλέπεις αυτό το μέρος εδώ είναι επιλογή των ψυχολόγων του Βρετανικού Στρατηγείου. Ο σκοπός ήτανε η δημιουργία κλίματος υφέσεως και συνδιαλλαγής.Και επιλογή καλύτερη δε θα μπορούσε να υπάρξει.Εδώ έχουμε μιαν Ελλάδα χωρίς πόλεμο,χωρίς φατρίες,χωρίς σκοτούρες.Τόπος κατάφυτος με κέδρους και πεύκα. Τοπίο γνήσια μεσογειακό με καθαρόν αέρα,θαυμάσια θέα,απόλυτη ησυχία.Η μυρωδιά αυτή ρετσινιού που πλανιέται στον αέρα θυμίζει Ελλάδα.Εδω όχι μόνο θα γίνει το Συνέδριο,αλλά και εδώ έχουν μείνει όλοι οι σύνεδροι από τότε που έφτασαν από την Ελλάδα ως σήμερα.Και όλο αυτό το διάστημα ήσαν απομονωμένοι. Δεν τους αφήναμε να βγούνε έξω,ούτε σε άλλους επιτρέπαμε να πλησιάσουν σε απόσταση έξη χιλιομέτρων γύρω από το κτίριο. Ούτε σε δημοσιογράφους δεν επιτρεπόταν η είσοδος.Πιστεύαμε, και μεις και ο Παπανδρέου που σε συνεργασία με αυτόν γίνονταν όλα αυτά,ότι το περιβάλλον και η αναγκαστική επαφή των αντιπροσώπων μέσα στον ίδιο χώρο και γύρω από το ίδιο τραπέζι,θα συνέτεινε στη δημιουργία ατμόσφαιρας κατευνασμού και συνδιαλλαγής. Και δεν είχαμε άδικο να πιστεύουμε έτσι.Από κει που η μια ομάδα δεν έλεγε καλημέρα στην άλλη όταν πρωτόρθανε,σήμερα,δηλαδή μέσα σε οχτώ μέρες,όλοι έχουν τη διάθεση να καταλήξουν σε συμφωνία.
ΤΙΛ.
Ψυχολογικός βιασμός.
ΑΕΙ Ι.
Ακριβώς.Αλλά το περιβάλλον και ο συγχρωτισμός δεν ήταν οι μόνοι παράγοντες της εξελίξεως αυτής.Τις οχτώ αυτές ημέρες ήμουνα κι εγώ εδώ μαζί τους.Είχα ένα δωμάτιο στο δυτικό μέρος του κτιρίου .Εγώ λοιπόν από τη μια μεριά και α Παπανδρέου από την άλλη,κάναμε ένα συνεχές ζύμωμα και μιαν επεξεργασία των αντιπροσώπων,ιδίως των Εαμικών.Ο Παπανδρέου δεχόταν στο δωμάτιό του τους αντιπροσώπους τον καθένα χωριστά.Κάθε πρωί πήγαινα εγώ στο δωμάτιο του και μου έλεγε τα αποτελέσματα των συνομιλιών του αυτών.Στη συνέχεια προσκαλούσα και εγώ τους αντιπροσώπους και συζητούσα μαζί τους,όντας πια κατατοπισμένος για τις απόψεις τους,για τα αδύνατα σημεία τους,για τα επιχειρήματα τους.Στη συνέχεια ενημέρωνα κι εγώ τον Παπανδρέου. (Μπαίνουν οι Σβώλος,Αγγελόπουλος,Ασκούτσης) Κύριε Πρόεδρε..κύριοι..καλημέρα σας.Περάστε.
ΣΒΩΛΟΣ
Καλημέρα κύριε πρέσβυ.Είμαστε οι τελευταίοι;
ΛΗΠ.
Οχι.Μα όπου νάναι πρέπει να έρχονται και οι άλλοι.Να σας γνω-ρίσω τον κύριο Τίλλερ,Αγγλο ποιητή,μαθητευόμενο διπλωμάτη και καλό μου φίλο.Οι κύριοι Σβώλος,Αγγελόπουλος ,Ασκούτσης.
ΤΙΛ.
Κύριοι..
ΣΒΩ.
Εχουμε και μεις ένα ποιητή διπλωμάτη εδώ.Γνωρίζετε τον κύριο
Σεφεριάδη;
ΤΙΛ.
Δεν είχα την τιμή..
ΛΗΠ
Παράλειψη δική μου.Θα σας φέρω σε απαφή με πρώτην ευκαιρία.
ΣΒΩ.
Θα σας δούμε αργότερα κύριε πρέσβη.
ΛΗΠ.
Βεβαίως. Εδώ θα τριγυρίζω.
(Βγαίνουν οι Σβώλος,Αγγελόπουλος,Ασκούτσης.Μπαίνει ο Σοφιανόπουλος;
ΣΘΦΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κύριε πρέσβη σας χαιρετώ.
ΛΗΠ.
Καλημέρα σας κύριε Σοφιανόπουλε.
(Βγαίνει ο Σοφιανόπουλος)
Τον είχα ξεχάσει.Αρχηγός του Λαϊκού Μετώπου.Κόμμα κομμουνιστικών αρχών,αλλά όχι επίφοβο.Με ευλογίες και με ειρηνικά μέσα θέλει να φέρει τον κομμουνισμό.Οι προηγούμενοι:Σβώλος,Πρόεδρος της ΠΕΕΑ.Λογάς.Μπήκε στο κομμουνιστικό Κόμμα ενάντια σε κάθε αρχή κομμουνιστική. Αστός στην ψυχή,ρηχά συνεπαρμένος από τις ιδέες του κομμουνισμού,και χωρίς βούληση για πράξη.Φαινόμενο κι αυτό της κακής πολιτικής εκτίμησης του αρχηγού του κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδος. Θέλουν να διευρύνουν το Κόμμα χωρίς να του έχουν πρώτα δώσει γερές βάσεις.Κι έτσι αυτό θα γκρεμιστεί .Αγγελόπουλος,οικονομολόγος καλός σε μια χώρα χωρίς οικονομία.Κι αυτός αρμενίζει μακριά από την ουσία του κομμουνισμού. Ο Ασκούτσης είναι καλός θεωρητικός μα χωρίς επιρροή στο Κόμμα. Τόσα ετερόκλητα στοιχεία τι θα κάνανε θεέ μου μέσα σ’ αυτή την αίθουσα αν δεν τους είχα προετοιμάσει; Απλά,θα έφευγαν από κει χειρότερα τσακωμένοι απ' ό,τι ήταν όταν ήρθανε εδώ.
ΤΙΛ.
Το πιστεύω.Η Ελλάδα! Καλότυχη και κακότυχη μαζί,από τη θέση που έχει στο χάρτη.
ΛΗΠ.
Τώρα θα σου πω τι με βοήθησε στην επιτυχή προσπάθεια μου να κόψω τις ορέξεις των κομμουνιστών για παραχωρήσεις εκ μέρους μας. Οτι οι αντάρτες στην Ελλάδα τρώγονται αναμεταξύ τους το ξέρεις,είναι παλιό.Το καινούργιο είναι ότι οι κομμουνιστές αντάρτες σκότωσαν μόλις πριν λίγες μέρες τον ηγέτη μιας δεξιάς αντάρτικης οργάνωσης-κάποιον Ψαρρό.Τώρα αυτός ο αντάρτης αρχηγός έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως απ' όλους τους αντάρτες.Και έχει δημιουργηθεί ένα αίσθημα ενοχής στους κομμουνιστές αντάρτες από την κατακραυγή των υπόλοιπων ανταρτών αλλά και του Ελληνικού πολιτικού κόσμου.Αυτή είναι η μια βαριά κατηγορία που χρησιμοποιήσαμε για να υποβάλουμε σε ψυχολογικό καταναγκασμό το ΕΑΜ.Η άλλη είναι το Κίνημα των Ελλήνων στρατιωτικών εδώ,που όμως είχε τις ευλογίες των κομμουνιστών της Ελλάδος.Το Κίνημα το τσακίσαμε
βέβαια, αλλά δεν είναι ανέντιμο νομίζω να εκμεταλλευόμαστε τα θύματα μας αν πρόκειται μ' αυτό τον τρόπο να κάνουμε καλό και σε μας,αλλά και στους ίδιους τους Ελληνες. (Μπαίνουν οι Σαράφης,Πορφυρογένης,Ρούσσος και Στρατής)
ΣΑΡΑΦΗΣ
Καλημέρα σας κύριε πρέσβυ.
ΛΕΠ.
Στρατηγέ μου καλημέρα -καλημέρα σας κύριοι.Σας περίμένουν.Παρακαλώ περάστε.Είστε οι τελευταίοι.6α ειδοποιήσω τον κύριο πρωθυπουργό. (Βγαίνουν οι Σαράφης,Πορφυρογένης,Ρούσσος και Στρατής)
ΤΙΛ.
Κι αυτοί ποιοι είναι;
ΛΗΠ.
Ερχομαι και θα σου πω.Πάω να ειδοποιήσω τον Παπανδρέου.
(Βγαίνει)
ΤΙΛ.(μόνος)
Κατόρθωμα κι αυτό!Να δέσει χειροπόδαρα κανείς λιποθυμισμένους ανθρώπους ,Ώ! Ο πόλεμος! Πώς αλλάζει τα πράγματα…Ολα τότε γίνονται βίαια και ανάλγητα.Ενώ στην ειρήνη όλα γίνονται με ευγένεια και με υποκλίσεις και με χειροφιληματα.Κι ας ρίναι η ειρήνη μια κοιλιά γκαστρωμένη με πόλεμο.Κι ας είναι η ευγένεια βέλος με την αιχμή του κρυμμένη κάτω από μεταξωτό ύφασμα.Και οι υποκλίσεις και τα χειροφιλήματα ας γίνονται μόνο σαν πρόσχημα για την αναγνώριση του εχθρού,όμως κι έτσι όντας είναι ανεκτή η ειρήνη.Ω!Η ζωή-ένας πόλεμος.Και οι Αγγλοι οι καλύτεροι πολεμιστές. Να χαρώ ή να λυπηθώ γι αυτό;Το αίμα της Φυλής μέσα μου έχει πανηγύρι.Το αίμα του ανθρώπου μέσα μου βοά σπαρακτικά. Κρυφά,μέσα στην ώρα της μεγαλύτερης χαράς μου,έρχεται η δυστυχία του φτωχού και του αδικημένου και αλλάζει τη διασκέδαση σε θρήνο.Κάπου σκαλώνει το πράγμα με μένα.Η καλός Αγγλος δεν είμαι,ή καλός άνθρωπος.Και στις δυο περιπτώσεις δεν είμαι καλός ποιητής.πρέπει γρήγορα ν' αποφασίσω.Απ' αυτή μου την απόφαση θα κριθούν όλα για μένα. (Μπαίνει ο Κανελλόπουλος,)
ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ Κύριε Τίλλερ,πολύ χαίρομαι που σας βλέπω.
ΤΙΛ.
Κύριε Κανελλόπουλε, η χαρά είναι δική μπυ.Πώς είναι η κυρία
Κανελλοπούλου;
ΚΑΝ.
Δόξα τω θεώ,καλά.Κύριε Τίλλερ,διάβασα το σονέτο σας "Η Λίμνη". Είστε μεγάλος ποιητής και δεν πρέπει να αφήνεστε να παρασύρεστε από κριτικές κακοήθεις και ανεύθυνες.Τα καλά στοιχεία στην ποίηση σας μόλις αφήνουν να διαφανούν μερικές ατέλειες, προορισμένες κι αυτές γρήγορα να εξαφανιστούν κάτω από την πρόοδο που επιτυγχάνετε σε κάθε νέα σας σειρά ποιημάτων.
ΤΙΛ.
Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια.Προσπαθώ να είμαι όσο περισσότερο καλός μπορώ.
ΚΑΝ.
Κύριε Τίλλερ μάθατε τα χάλια μας εδώ; Εννοώ το Κίνημα των στρατιωτικών μας.
ΤΙΛ.
Τα έμαθα κύριε Κανελλόπουλε.Μερικά πράγματα δεν μπορούμε να τα προλάβουμε.
ΚΑΝ.
Δεν άκουσε τη γνώμη μου ο Βενιζέλος.Ποια είναι η γνώμη σας για τον Παπανδρέου κύριε Τίλλερ;Τον θεωρείτε ικανόν να επιτύχει να καθυποτάξει τους κομμουνιστάς;
ΤΙΛ.
Ακούω πως πρόκειται για δυναμικό στοιχείο.Προσωπικώς γνώμην δεν έχω,δεν τον γνώρισα προσωπικώς.
ΚΑΝ.
Εύχομαι εξ όλης της καρδίας μου να επιτύχει.Ομως δεν βλέπω πώς μπορεί να είναι κάποιος δυναμικός και να μην έχει φτιάξει ένα Κόμμα αν και βρίσκεται στην πολιτική για δεκάδες χρόνια,και να μην έχει ένα οπαδό έξω από την επαρχία του.
ΤΙΛ.
Μην ξεχνάτε κύριε Κανελλόπουλε ότι ούτε ο Τσώρτσιλ είχε Κόμμα δικό του όταν έγινε πρωθυπουργός.
ΚΑΝ.
Ναι,μα τον ήξερε όλος ο κόσμος.Εγώ τον είχα για υπόδειγμα μου
χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός.
(Μπαίνουν ο Λήππερ και ο Παπανδρέου)
Θα σας ξαναδώ κύριε Τίλλερ.
(Βγαίνει)
ΛΗΠ.
Κύριε πρωθυπουργέ να θυμάστε πως σε ό,τι κι αν πείτε,πίσω σας βρίσκεται η Αγγλία για να σας υποστηρίξει.Στηριχτείτε στα αποτελέσματα που έχουν φέρει οι μέχρι τώρα διαβουλεύσεις μας με τους κομμουνιστας και όλα τότε θα είναι εύκολα.Προ παντός κάθε απόπειρα αντιλογίας να πατάσσεται αμέσως.Καλήν επιτυχία.
ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
Ευχαριστώ.Είμαι αισιόδοξος.Θα πετύχουμε.
(Βγαίνει)
ΛΗΠ.
Ετσι μπήκε κι ο τελευταίος.Πέστε τώρα εκεί μέσα καλοί μου σύνεδροι τα λόγια που σας έχω εγώ βάλει στο στόμα να πείτε.Υμνείστε εκεί μέσα την παντοδυναμία της Αγγλίας.Και βγείτε κρατώντας στο χέρι σας την απόδειξη της διπλωματικής ιδιοφυίας μου. Μετρήστε καλά τα λύτρα της προδοσίας,μοιράστε τα αναμεταξύ σας,και βγείτε με τις τσέπες σας γεμάτες και την ψυχή σας άδεια!
ΤΙΛ.
Ολα τα υλικά είναι τώρα μέσα στον αναμεικτήρα.Για λίγο θα χτυπηθούν εκεί και τέλος θα έχουμε ένα ομοιογενές υλικό.Πώς θα τ' ονομάσουμε;
ΛΗΠ.
Μπράβο φίλε μου.Μαθαίνεις.Θα τ' ονομάσουμε Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος.Ας μη ξεχνάμε όμως ότι έχουμε να κάνουμε με Ελληνες. Οι Ελληνες δεν μπορούν να ομοιογενοποιηθούν όπως το γάλα με τη ζάχαρη και τον καφφέ και να γίνουν ένα αξεχώριστο διάλυμα.Οι Ελληνες είναι πριονίδια από διαφορετικό ξύλο το καθένα,που κουνώντας τα μέσα στο νερό ανακατεύονται θολώνοντας το,μα ύστερα κατακάθονται πάλι ανεξάρτητα τόνα από το άλλο όπως ήταν πριν τα ανακατέψουμε.Η ελπίδα μας είναι ότι πριν κατακάτσουν θα έχουμε τον καιρό να ενεργήσουμε. Η σύνθεση της κυβέρνησης που θα σχηματιστεί εδώ,θα φέρει μέσα της το σπόρο της γρήγορης διάλυσής της.
ΤΙΛ.
Κύριε Λήππερ,από τότε που έμαθα γι αυτό το Συνέδριο μια απορία με τρώει:Πώς οι Ελληνες κομμουνιστές δέχτηκαν να κάνουν κυβέρνηση με τους αστούς τη στιγμή που είναι παντοδύναμοι στην Ελλάδα και θα μπορούσαν να φτιάξουν μόνοι τους μιαν εξίσου πανίσχυρη κυβέρνηση;
ΛΗΠ
Η απορία είναι και δική μου αγαπητέ Τέρενς.Μόνο που εμένα δε με τρώει.Υπάρχουν γεγονότα στη δουλειά μου,που κι εγώ ακόμα δεν μπορώ να τα εξηγήσω.Ομως πάντοτε έχω τα νύχια μου απλωμένα,κι ό,τι δω νάρχεται κοντά μου που μ' αρέσει,το αρπάζω χωρίς να ζητάω πρώτα να μάθω πώς και γιατί με πλησίασε.Και αυτή είναι μία άλλη αρχή της διπλωματίας.Πράγματι είναι παντοδύναμοι οι κομμουνιστές στην Ελλάδα.Και πρώτη μου φορά βλέπω ένα Κόμμα να ανταλλάζει την παντοδυναμία του με τρία τέσσερα ανίσχυρα υπουργεία σε κυβέρνηση του αντιπάλου Κόμματος.Πρέπει ή να φοβούνται κάτι, ή κομμουνιστές αυτοί,να έχουν ζηλώσει τη δόξα των αστών.Αυτοί οι άνθρωποι λιποτακτούν από τον ίδιο τον εαυτό τους.Ισως πάλι όλα αυτά να οφείλωνται στο γεγονός πως οι Ελληνες με ό,τι καταπιάνονται το αφήνουνε στη μέση,όσο μεγάλο και υψηλό και αν είναι αυτό,και αρχίζουν κάτι άλλο.
Η ερώτηση σου είναι πράγματι σοβαρή.Γιατί οι Ελληνες κομμουνιστές ήρθαν εδώ όχι για να πάρουν αλλά για να δώσουν,αφού αυτοί τα έχουν όλα.Και η προσπάθεια και η επιτυχία μας δεν είναι ότι στρέψαμε το πηδάλιο των κομμουνιστών της Ελλάδος κατά εκατόν ογδόντα μοίρες,αλλά ότι θα επιτύχουμε να πάρουμε από αυτούς πολύ περισσότερα από ό,τι αυτοί ήσαν διατεθειμένοι να μας δώσουν όταν ήρθαν.
Το αποτέλεσμα όμως αυτό καλέ μου Τέρενς δεν είναι μικρής αξίας για το μεγαλείο της Αγγλίας,ούτε και η δική μας δόξα που το πε-τύχαμε αυτό είναι μικρή.Δεν είναι λίγο να φέρνεις στα νερά σου ένα λαό που μόνος αυτός μέσα στην κατεχόμενη Ευρώπη έχει ελευθερώσει το ογδόντα τοις εκατό της πατρίδας του,και με κρυφές εκλογές κάτω από τη μύτη των κατακτητών έχει φτιάξει δίκη του Βουλή που μ' αυτήνε κυβερνιέται. Δε νομίζεις πως μιλάω σωστά;
ΤΙ Λ.
Εχετε απόλυτο δίκιο.Ποτέ δεν είχα τη γνώμη ότι ο Ελληνικός λαός
είναι ασήμαντος.
ΛΗΠ.
Χαίρομαι που συμφωνούμε.Αλλά τι λες;Δεν είναι καιρός για μας να πηγαίνουμε;
ΤΙΛ.
Δε μου είπατε ποιοι ήσαν οι τέσερες τελευταίοι.
ΛΗιι.
Κομμουνιστές.Ας τους αφήσουμε όμως τώρα.θα τους γνωρίσεις όλους
από αύριο.
ΤΙΛ.
Ο στρατηγός ήτανε ο στρατηγός Σαράφης;
ΛΞΠ.
Ναι.Ένας μωρός αξιωματικός που τον μαζέψανε οι κομμουνιστές για να λένε ότι έχουν ένα στρατηγό στις τάξεις τους.Αβουλος, άτολμος.Ανάμεσα σε βαρέλια με μπαρούτι μια αποθήκη νερού.
ΤΙΛ.
Πολλά μη κομμουνιστικά μέσα στον κομμουνισμό της Ελλάδος.Δε θα περιμένουμε να τελειώσει η σύσκεψη;
ΛΗΠ.
Οχι δα.Φεύγουμε τώρα κιόλας.Τι κάνετε το βράδυ;
ΤΙΛ.
Θα δειπνήσω με τον ταγματάρχη Γουάλας.Ευχαρίστως θα σας είχαμε κοντά μας.
ΛΗιι.
Με μεγάλη μου ευχαρίστηση θα έρθω μαζί σας.
(Βγαίνουν)
(ΤΕΛΟΣ ΣΚΗΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΤΡΙΤΗΣ)
