(Συνέχεια "ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ)
ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ
Περτούλι. Δωμάτιο στο κτίριο του Στρατηγείου του ΕΛΑΣ.
(Μπαίνουν οι ΤΖΑΒΕΛΑΣ, ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ και ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ)
ΤΖΑΒΈΛΑΣ
Έχει να ησυχάσει από χτες που έλαβε το γράμμα. Ολη νύχτα δεν κοιμήθηκε. Κι ούτε παίρνει κουβέντα. Πηγαινόρχεται στο δωμάτιό του μέσα και ξεφυσάει σα μανιασμένο λιοντάρι. "Τζαβέλα!" μου φωνάζει χτες βράδυ. Μπαίνω μέσα "Νερό!" μου λέει."Καπετάνιε», του κάνω, "οι Καπετάνιοι με ρωτάνε πώς είσαι." Πες τους να ρωτήσουν τον Σιάντο" μου λέει. Και συνεχίζει το βολτάρισμα. Είναι τόσο σκασμένος ρε παιδιά,που θάδινα τα μισά χρόνια απ’ όσα μου μένουνε να ζήσω ακόμα για να του πάρω τη μισή στενοχώρια του. Σήμερα το πρωί με φώναξε πάλι. "Φάνηκε ο Θωμάς;" μου λέει. "Το δείλι φτάνει" του λέω."Κάτσε κάτω Τζαβέλα" μου λέει."Δεν είσαι πρωτοπαλλήκαρό μου μόνο γιατί είσαι θαρραλέος και έμπιστος. Είσαι πρωτοπαλλήκαρό μου πρώτα γιατί έχεις μυαλό. Πες μου. Οταν έχεις στρατό ανίκητον δικό σου, και πρωΰυπουργό και κυβέρνηση δική σου που κουμαντάρει το στρατό αυτόν, πας και τόνε βάνεις κάτω από τις διαταγές του εχθρού σου, και διαλύεις την κυβέρνησή σου και υπακούς μετά σε άλλην,εχθρική κυρέρνηση;" "Οχι Καπετάνιε" του λέω,"αυτά δεν είναι σωστά πράγματα"."Καλά" μου κάνει,"πήγαινε. Ηθελα να δω αν στέκει ακόμα καλά το μυαλό μου ή μήπως τόχασα.Ηθελα να δω μήπως άλλαξε το λογικό πορεία και δεν το κατάλαρα και προχωρά στον παλιό το δρόμο, που τώρα είναι στραβός."
ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ
Δηλαδή είναι πιο στενοχοίρημένος από τότε που μας δέσανε στο
Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής.
ΤΖΑ.
Πολύ.
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ
Κα τούτο είναι αλήθεια χειρότερο που πάνε να κάνουνε τώρα.Τώραπάνε να μας πετάξουνε ίσα μέσα στο στόμα του λύκου.Δεν ξέρουνε στην Κεντρική ότι οι Αγγλοι κάνουνε ό,τι θέλουνε την κυβέρνηση του Καΐρου και μέσο αυτής όλους όσους αυτή κυβερνάει.
ΠΕΛ.
Έχουμε καμιά είδηση από το Κάϊρο για το κίνημα;
ΤΖΑ.
Οχι.Το Θωμά περιμένουμε να μας πει τις εξελίξεις. Επρεπε να ’χει
έρθει τώρα. Ο Νεφελούδης έκανε άσχημα να τους ξεσηκώσει.
ΠΕΛ.
Ο Σιάντος θες να πεις. Ποιος του ’πε του Νεφελούδη να τους ξεσηκώσει ; Αυτοί μας πάνε στο χαμό. Κάτι πρέπει να κάνουμε. Κάτι πρέπει να κάνει ο Άρης.
ΝΙΚ
Σαν τι; Αν γινότανε κάτι θα το ’χε κάνει αυτός.
ΤΖΑ.
Χτες τον άκουγα που έλεγε στον εαυτό του:"Θα πάω να τους τα πω. Θα πάω να βρω τον Σιάντο να του τα πω!"
Μα τι θα καταφέρει;" Τους τάχει πει στα γράμματα του. Οχτώ γράμματα τους έχει στείλει μέχρι τώρα τους τελευταίους δυο μήνες. Και ο Σιάντος εδέησε να του απαντήσει στο ένα, στο τελευταίο του, χτες. Για να του πει τα ίδια πάλι που του λέει ή του παραγγέλνει κάθε φορά. Για τους Αγγλους, για το Ζέρβα,για την κυβέρνηση που σχεδιάζει να κάνει με τους φασίστες αγκαλιά τώρα.
ΠΕΛ.
Έχει δίκιο να στενοχωριέται ο Καπετάνιος. Αλλά και η πολλή στενοχώρια δεν κάνει καλό.Να πάω να τον φέρω έξω;
ΤΖΑ.
Καλύτερα όχι. Μόνο να τον φωνάξουμε αμέσως όταν έρθει ο Θωμάς είπε. Αστονε καλύτερα. Πριν από λίγο που του πήγα φαΐ τον είδα λίγο καλμαρισμένον.
ΝΙΚ.
Ια ’χει πάρει καμιάν απόφαση.
(Μπαίνει ο Θωμάς)
Γεια σας σύντροφοι.
ΤΖΑ.
Καλώς τονε. Έλα κάτσε. Σε περιμένουμε σα θεό.Τι νέα;
ΝΙΚ. .
Πως ήτανε το ταξίδι σου Καπετάν Θάνο;
ΘΑΝ
Κακοτράχαλοι δρόμοι, ταξίδι πάνω σε μοτοσυκλέττα της κακιάς ώρας, ταξίδι το λες αυτό; Ειμαι ψόφιος.
ΤΖΑ.
Καπετάν Θωμά, ο Καπετάνιος έλαβε χτες το γράμμα του Σιάντου και είναι καταφουρκισμένος.Τα ίδια νέα φέρνεις κι εσύ ή μήπως αλλάξανε σκοπό και απόφαση ;
Τα ίδια Τζαβέλα. Και φέρνω νέα και από το Κάϊρο που είναι χει-ρότερα.Το κίνημα το πνίξανε οι Αγγλοι .Τσακίσανε τους δικούς μας. Χτύπησαν μέσα στα όλα.
ΠΕΛ.
Καπιταλιστικά καθάρματα!.
ΤΖΑ.
Πρωθυπουργό κάνανε τον Βενιζέλο που ακουγότανε πως τόνε θέλει και ο βασιλιάς και οι Εγγλέζοι;
ΘΩΜ
Εμείς εδώ είμαστε πολύ πίσω Τζαβέλα. Κάνανε τον Βενιζέλο,τόνε κρατήσανε δέκα μέρες, τους έκανε τη δουλειά τους, τον πετάξανε και βάλανε απάνου τον Παπανδρέου.
ΠΕΛ.
Οχι… Τρεις πρωθυπουργοί μέσα σε δέκα μέρες…
ΘΩΜ
Γιατί όχι; Τι τους κοστίζει;
ΤΖΑ.
Καπετάν Θωμά,ο Καπετάνιος είπε όταν έρθεις να σε δει αμέσως.
ΘΩΜ
Πού είναι; Στο δωμάτιο του;
ΤΖΑ
Ναι. Τράβα. Αν έχεις και καμιά καλή είδηση πες του την πρώτα να γλυκάνει λιγάκι η καρδιά του.
ΘΩΜ
Τι καλή είδηση ρε Τζαβέλα; Σήμερα ευκολότερα βρίσκεις Εγγλέζο με καρδιά παρά καλή είδηση.
(Βγαίνει)
ΠΕΛ.
Τι κουμάσι είναι ο Παπανδρέου'Ξέρει κανείς σας;
ΤΖΑ
Αυτός για να γίνει πρωθυπουργός θα πουλήσει όχι εμάς αν τον
αφήσουμε αλλά και τον ίδιο τον πατέρα του.
ΝΙΚ.
Φιλόδοξος μικροαστός.Δεν υπάρχει χειρότερος συνδυασμός.
ΤΖΑ
Να περιμένουμε τον Αρη να δούμε τι θα πει.
ΠΕΛ.
Καπετάν Τζαβέλα, πες τους να τραγουδήσουνε κανένα τραγούδι να ψυχωθούμε.
(Βγαίνει ο Τζαβέλας και μπαίνει σε λίγο.Ακούγεται τραγούδι)
Βροντάει ο Ολυμπος, άστραφτει η Γκιώνα
Μουγκρίζουν τ' Αγραφα, σειέται η Στεριά
Στ' άρματα.Στ' άρματα.Εμπρός.Στον αγώνα
Για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά.
Ξαναζωντάνεψε τα’ Αρματολίκι
Τα μπράτσα σίδερο, φλόγα η ψυχή
Λουφάζουν έντρομοι οι ξένοι λύκοι
Στην εκδικήτρα μας αντρίκια ορμή.
Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα
Στέλνει περήφανον χαιρετισμό
Μιας νέας Ανάστασης χτυπά η καμπάνα
Μηνούν τα όπλα μας το λυτρωμό.
Σπάμε την άτιμη την αλυσίδα
Που μας εβάραινε θανατερά
θέλουμε λεύτερη εμείς πατρίδα
Και πανανθρώπινη τη λεφτεριά.
(Μπαίνουν ο Αρης και ο Θωμάς)
ΑΡΗ.
ιιερίμενα να με πολεμάνε οι εχθροί. Τι πιο φνσικό. Μα να με πολεμάνε και οι φίλοι-οι δικοί-που πιστεύουν τα ίδια με μένα, που για τον ίδιο σκοπό αγωνιζόμαστε αυτοί από κει κι εγώ από δω… Ηλιε δε θέλεις να μπεί τάξη στον κόσμο σου; Δε θέλεις να πετύχω τους σκοπούς μου; Δε μπορούσες να βρεις καλύτερος τρόπο παρά να μη δώσεις μυαλό στους συντρόφους της Κεντρικής. Γία πέστε μου και σεις Καπετάνιοι. Πέστε μου.. Ποιος έπιασε τον Ορφέα κι ήθελε να τόνε σφάξει; Ποιος μπήκε στο Βουλγαρέλι για ν' αναγκάσει με τα όπλα τον κόσμο να τον ψηφίσει; Ποιος στα Κατσανοχώρια έδωσε τα όπλα στους Γερμανούς για να μην πέσουνε στα χέρια μας! Ποιος πατάει τις συμφωνίες για το πόσους αντάρτες θα ’χει ο κάθε τοπος; Ποιος πήγε να πιάσει τον Πίσπερη; Γιατί δε μιλάτε; Θέτε κι άλλα; Ποιος μας επιτέθηκε στο Τσελέποβο; Ποιος μπήκε στη Γότιστα που ήτανε δικιά μας; Απαντήστε-ποιος;
ΠΕΑ.
Καπετάνιε δε θέλει ρώτημα. Ολο ι τα ξέρουμε.
ΑΡΗ.
Ν' ακούσω τ' όνομα Πελοπίδα..
ΠΞΛ.
Ο Ζέρβας.
ΑΡΗ.
Ξέρετε τι μου παραγγέλνουνε από κάτω με το Θωμά; Να μην ενοχλώ το Ζέρβα! Πάμε παρακάτου. Ποιος από τότε που γινήκαμε κράτος μας έχει δεμένους στο βρακί του σκλάβους; Ποιός τώρα που βγήκαμε στο βουνό θέλει να μας διαλύσει για να κάνει ανενόχλητος τη δουλειά του-να μας δέσει πάλι στο βρακί του με κορδόνι τον βασιλιά; Ποιοι μπλέκονται στα πόδια μας κάθε μέρα και ό,τι βλέπουνε και ακούνε το σφυράνε την ίδια στιγμή στον Ζέρβα και στους πάτρωνες τους στο Κάΐρο; Ποιοι ρίχνουν όλα τα εφόδια και δίνουν όλες τις λίρες στον Ζέρβα; Ποιοι ρε Νικηφόρε;
ΝΙΚ.
Οι Εγγλέζοι Καπετάνιε.
ΑΡΗ.
Ε, από κάτω μου λένε να καλόχω τους Αγγλους. Και δε μου λέτε, ποιοι παραδίνουν τους αγωνιστές πολίτες στους Ιταλούς και στους Γερμανούς, ποιοι προδίνουν τους ασυρμάτους, Ποιοι κλβρουνε το λαό και οι Ελληνες ψοφάνε σαν τα σκυλιά στο δρόμο από την πείνα;
Ε, όλους αυτούς τους προδότες τους μαυραγορίτες, τους εκμεταλ-
λευτές του λαού, μου ζητάνε να μην τους κυνηγάω και να μην τους κόφτω όπου τους βρίσκω. Και τότε γιατί βγήκαμε στο βουνό; Δεν καθόμαστε ήσυχα στα σπιτάκια μας κι όλος όλος ο αγώνας μας να ήτανε να γράφουμε λόγια στον Ριζοσπάστη; Και γιατί αυτοί μας δώσανε τις ευλογίες τους όταν βγήκαμε στο βουνό, και τώρα μας λένε να γίνουμε ένα με κείνους που βγήκαμε να πολεμήσουμε;
Πέστε μου φίλοι μου και συναγωνιστές. Πέστε μου άξιοι Καπετάνιοι μου. πέστε μου μόνο: έχουν μυαλό αυτοί οι άνθρωποι;
ΠΕΛ.
Μήπως περιμένουνε κάτι; Μήπως τους τάξανε τίποτα; Μήπως κάτι σκαρώνει ο Γέρος;
ΑΡΗ.
Και γιατί δε μας το λέει να το ξέρουμε κι εμείς να μη χολοσκάμε; Να σας πω εγώ τι είναι ο Γέρος. Αυτός ή σκατά έχει στο κεφάλι του μέσα αντί μυαλό, ή αρχιπράκτοράς της Ιντέλιτζενς Σέρβις είναι. Αυτό είναι ο Σιάντος. Μου ζητάνε να πάω να μου τα πούνε κι απόκοντά. Θα πάω να τους τα πω κι εγώ από κοντά.
Μόνον ο ίδιος ίσως μπορέσω να τους κάνω να δούνε την πραγματικότητα. Και δεν πάω ούτε για τις φωνές τους για τον Ζέρβα, ούτε για τις φωνές τους για τους προδότες. Αυτούς τους τους χαρίζω. Τα βρίσκουμε μαζί τους όταν μείνουμε μόνοι μας. Θα πάω κάτου όμως να τους μιλήσω για τους Αγγλους και για το Συνέδριο που θέλουνε να πάνε κι αυτοί και να πάρουνε μέρος, σ' αυτό. Αυτό είναι το σοβαρό. Αυτό είναι το μεγάλο βήμα που άμα το κάνουμε θα βρεθούμε μέσα στο στόμα του λύκου με τα δόντια του κλεισμένα πάνω μας. Τα πράγματα δεν περιμένουνε. Οι Εγγλέζοι βιάζονται. Με τον Παανδρέου για δόλωμα γλιτώνουνε κι απ' αυτόν, κι από μας, αν τελικά το φάμε. Θα μ' ακούσουν; Είναι τυχερή η Ελλάδα;
(Μπαίνει ο καπετάν-Μπελής γελώντας και κρατώντας ένα χαρτί στα χέρια του)
ΑΡΗ.
Καπετάν Μπελή τι αστείο άκουσες και γελάς;
ΜΠΕΛΗΣ
Καπετάνιο, δεν το άκουσα.Το διάβασα.Βλέπω όμως πως δεν είναι κατάλληλη η ώρα για γέλια…
ΑΡΗ.
Ελα καπετάν Μπελή. Ελα,και τα γέλια μας χρειάζονται. Σήμερα μάλιστα που η μέρα τούτη έφερε μαζί της τα πιο μαύρα σύγνεφα στον ουρανό της πατρίδας.
(Μπαίνει ο Κούβας)
ΚΟΥ.
Καπετάνιο, δυο Εγγλέζοι θέλουν να σε δουν. Θέλουνε να τους υπογράφεις κάποιο χαρτί.
ΝΙΚ.
Βρήκανε την ώρα…
ΑΡΗ.
Τ' ακούτε! Θέλουν να τους υπογράψω για τα σκουπίδια που μας πετάνε,Φερ’ τους μέσα Κούβα.
(Βγαίνει ο Κούβας και μπαίνει με δύο Εγγλέζους)
Α' ΕΓΓΛΕΖΟΣ
Καπετάνιε σε χαιρετούμε.
ΑΡΗ.
καλώς τους. Και τι θέλετε;
Α' ΕΓΤΛ.
Τον περασμένο μήνα ρίξαμε πενήντα ζευγάρια άρβυλα, τριάντα στολές, πέντε κιβώτια γαλέττα και κονσέρβες. Ο Μάγερ μας στέλνει να υπογράφεις για την παραλαβή.
ΑΡΗ.
Μιας και το ’φερε η κουβέντα ξέρετε ότι τα άρβυλα ήταν όλα δεξιά;
Α' ΕΓΓΛ
Οχι. Αλήθεια; Κάποιο λάθος θα έγινε.
ΑΡΗ.
Όχι. Το λάθος είναι αλλού. Το λάθος είναι που θαρρείτε πως θα μας αγοράσετε με τα σώβρακα που μας πετάτε. Να πάτε να πείτε στ' αφεντικά σας πως δεν υπογράφω. Δε σας ζήτησα τίποτα. Τον εαυτό σας εξυπηρετείτε με τις ρίψεις.
Β' ΕΓΓΛ.
Καπετάνιε σας βοηθάμε να λευτερωθείτε.
ΑΡΗ.
Δε θέλουμε τη βοήθεια σας. Θα λευτερωθούμε μόνοι μας.Την έχουμε αυτή τη δύναμη κι ούτε σας χρωστάμε τίποτα. Σεις μας κλέβετε τόσα χρόνια, εμείς σας χρωτσαμε; Τραβάτε να πείτε στ’ αφεντικά σας πως δε θέλουμε τη βοήθεια σας. Μπρος.. τι καθόσαστε και μου καμαρώνετε σα γύφτικα σκεπάρνια; Μπρος! Οξω! Ουστ. Χαθήτε από δω παλιόσκυλα.
(Τους σπρώχνει προς την πόρτα. Οι Εγγλέζοι πέφτουν κά-τω. Ο Αρης τους κλωτσάει. Ο Κούβας τους βοηθάει να σηκωθούν και βγαίνει μαζί τους.)
Καπετάν Μπελή, ακούσαμε τώρα ένα αστείο. Πες μας και το δικό σου.
-
ΜΠΕ
Καπετάνιε το είπα αστείο αλλά δεν είναι. Γελάω όμως μαζί του γιατί αν έκλαιγα για δαύτο δε θάφταναν όλα τα δάκρυα μου που από μικρό παιδί έχω χύσει. Επήρα γράμμα από τον καπετάν Λάμπρο. Είχε πάει στο χωριό του,το Μουρίλο. Και μου γράφει να σου το διαβάσω και σένα ετούτο το κομμάτι.Λέει: "Τη δεύτερη μέρα που πήγα στο χωριό, βγήκα στην πλατεία.Εκεί ένας άνθρωπος του Ζέρβα είχε ένα τραπεζάκι στημένο μπροστά του και πάνω στο τραπεζάκι καμιά εκατοστή λίρες. Τις έπιανε λοιπόν στα χέρια του, τις κουδούνιζε, τις έριχνε μία μία από ψηλά στο τραπέζι πάνω, τις έριχνε όλες σε μια κανάτα μέσα από όπου τις ξανάδειαζε πάλι στο τραπέζι, και φώναζε συνέχεια: "Εδώ οι λίρες! Εδω ο Ζέρβας! Εδώ η Αγγλία! Γραφτείτε στον ΕΔΕΣ χωριανοί. "Και πάλι δδστου κουδούνιζε τις λίρες, και πάλι φώναζε."
ΑΡΗ.
Τον αθεόφοβο. Γράφτηκε κανείς κανέμου;
ΜΠΕ
Ενας κακόμοιρος φαμελίτης με έξη παιδιά λέει.
ΑΡΗ.
Αλήθεια για γέλια είναι αυτό ρε παιδιά. Ομως δεν μπορεί να μην
πάει η σκέψη πως για το άτιμο αυτό το χρήμα πουλιούνται
κείνοι που προδίνουνε την πατρίδα. Τι λέτε πάμε για φαγητό; Ετοιμο το συσσίτιο;
ΤΖΑ.
Ετοιμο καπετάνιε.
ΑΡΗ
Πάμε λοιπόν.
(Βγαίνουν)
ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΣΚΗΝΗΣ
ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
(συνεχίζεται)
ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ
Περτούλι. Δωμάτιο στο κτίριο του Στρατηγείου του ΕΛΑΣ.
(Μπαίνουν οι ΤΖΑΒΕΛΑΣ, ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ και ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ)
ΤΖΑΒΈΛΑΣ
Έχει να ησυχάσει από χτες που έλαβε το γράμμα. Ολη νύχτα δεν κοιμήθηκε. Κι ούτε παίρνει κουβέντα. Πηγαινόρχεται στο δωμάτιό του μέσα και ξεφυσάει σα μανιασμένο λιοντάρι. "Τζαβέλα!" μου φωνάζει χτες βράδυ. Μπαίνω μέσα "Νερό!" μου λέει."Καπετάνιε», του κάνω, "οι Καπετάνιοι με ρωτάνε πώς είσαι." Πες τους να ρωτήσουν τον Σιάντο" μου λέει. Και συνεχίζει το βολτάρισμα. Είναι τόσο σκασμένος ρε παιδιά,που θάδινα τα μισά χρόνια απ’ όσα μου μένουνε να ζήσω ακόμα για να του πάρω τη μισή στενοχώρια του. Σήμερα το πρωί με φώναξε πάλι. "Φάνηκε ο Θωμάς;" μου λέει. "Το δείλι φτάνει" του λέω."Κάτσε κάτω Τζαβέλα" μου λέει."Δεν είσαι πρωτοπαλλήκαρό μου μόνο γιατί είσαι θαρραλέος και έμπιστος. Είσαι πρωτοπαλλήκαρό μου πρώτα γιατί έχεις μυαλό. Πες μου. Οταν έχεις στρατό ανίκητον δικό σου, και πρωΰυπουργό και κυβέρνηση δική σου που κουμαντάρει το στρατό αυτόν, πας και τόνε βάνεις κάτω από τις διαταγές του εχθρού σου, και διαλύεις την κυβέρνησή σου και υπακούς μετά σε άλλην,εχθρική κυρέρνηση;" "Οχι Καπετάνιε" του λέω,"αυτά δεν είναι σωστά πράγματα"."Καλά" μου κάνει,"πήγαινε. Ηθελα να δω αν στέκει ακόμα καλά το μυαλό μου ή μήπως τόχασα.Ηθελα να δω μήπως άλλαξε το λογικό πορεία και δεν το κατάλαρα και προχωρά στον παλιό το δρόμο, που τώρα είναι στραβός."
ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ
Δηλαδή είναι πιο στενοχοίρημένος από τότε που μας δέσανε στο
Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής.
ΤΖΑ.
Πολύ.
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ
Κα τούτο είναι αλήθεια χειρότερο που πάνε να κάνουνε τώρα.Τώραπάνε να μας πετάξουνε ίσα μέσα στο στόμα του λύκου.Δεν ξέρουνε στην Κεντρική ότι οι Αγγλοι κάνουνε ό,τι θέλουνε την κυβέρνηση του Καΐρου και μέσο αυτής όλους όσους αυτή κυβερνάει.
ΠΕΛ.
Έχουμε καμιά είδηση από το Κάϊρο για το κίνημα;
ΤΖΑ.
Οχι.Το Θωμά περιμένουμε να μας πει τις εξελίξεις. Επρεπε να ’χει
έρθει τώρα. Ο Νεφελούδης έκανε άσχημα να τους ξεσηκώσει.
ΠΕΛ.
Ο Σιάντος θες να πεις. Ποιος του ’πε του Νεφελούδη να τους ξεσηκώσει ; Αυτοί μας πάνε στο χαμό. Κάτι πρέπει να κάνουμε. Κάτι πρέπει να κάνει ο Άρης.
ΝΙΚ
Σαν τι; Αν γινότανε κάτι θα το ’χε κάνει αυτός.
ΤΖΑ.
Χτες τον άκουγα που έλεγε στον εαυτό του:"Θα πάω να τους τα πω. Θα πάω να βρω τον Σιάντο να του τα πω!"
Μα τι θα καταφέρει;" Τους τάχει πει στα γράμματα του. Οχτώ γράμματα τους έχει στείλει μέχρι τώρα τους τελευταίους δυο μήνες. Και ο Σιάντος εδέησε να του απαντήσει στο ένα, στο τελευταίο του, χτες. Για να του πει τα ίδια πάλι που του λέει ή του παραγγέλνει κάθε φορά. Για τους Αγγλους, για το Ζέρβα,για την κυβέρνηση που σχεδιάζει να κάνει με τους φασίστες αγκαλιά τώρα.
ΠΕΛ.
Έχει δίκιο να στενοχωριέται ο Καπετάνιος. Αλλά και η πολλή στενοχώρια δεν κάνει καλό.Να πάω να τον φέρω έξω;
ΤΖΑ.
Καλύτερα όχι. Μόνο να τον φωνάξουμε αμέσως όταν έρθει ο Θωμάς είπε. Αστονε καλύτερα. Πριν από λίγο που του πήγα φαΐ τον είδα λίγο καλμαρισμένον.
ΝΙΚ.
Ια ’χει πάρει καμιάν απόφαση.
(Μπαίνει ο Θωμάς)
Γεια σας σύντροφοι.
ΤΖΑ.
Καλώς τονε. Έλα κάτσε. Σε περιμένουμε σα θεό.Τι νέα;
ΝΙΚ. .
Πως ήτανε το ταξίδι σου Καπετάν Θάνο;
ΘΑΝ
Κακοτράχαλοι δρόμοι, ταξίδι πάνω σε μοτοσυκλέττα της κακιάς ώρας, ταξίδι το λες αυτό; Ειμαι ψόφιος.
ΤΖΑ.
Καπετάν Θωμά, ο Καπετάνιος έλαβε χτες το γράμμα του Σιάντου και είναι καταφουρκισμένος.Τα ίδια νέα φέρνεις κι εσύ ή μήπως αλλάξανε σκοπό και απόφαση ;
Τα ίδια Τζαβέλα. Και φέρνω νέα και από το Κάϊρο που είναι χει-ρότερα.Το κίνημα το πνίξανε οι Αγγλοι .Τσακίσανε τους δικούς μας. Χτύπησαν μέσα στα όλα.
ΠΕΛ.
Καπιταλιστικά καθάρματα!.
ΤΖΑ.
Πρωθυπουργό κάνανε τον Βενιζέλο που ακουγότανε πως τόνε θέλει και ο βασιλιάς και οι Εγγλέζοι;
ΘΩΜ
Εμείς εδώ είμαστε πολύ πίσω Τζαβέλα. Κάνανε τον Βενιζέλο,τόνε κρατήσανε δέκα μέρες, τους έκανε τη δουλειά τους, τον πετάξανε και βάλανε απάνου τον Παπανδρέου.
ΠΕΛ.
Οχι… Τρεις πρωθυπουργοί μέσα σε δέκα μέρες…
ΘΩΜ
Γιατί όχι; Τι τους κοστίζει;
ΤΖΑ.
Καπετάν Θωμά,ο Καπετάνιος είπε όταν έρθεις να σε δει αμέσως.
ΘΩΜ
Πού είναι; Στο δωμάτιο του;
ΤΖΑ
Ναι. Τράβα. Αν έχεις και καμιά καλή είδηση πες του την πρώτα να γλυκάνει λιγάκι η καρδιά του.
ΘΩΜ
Τι καλή είδηση ρε Τζαβέλα; Σήμερα ευκολότερα βρίσκεις Εγγλέζο με καρδιά παρά καλή είδηση.
(Βγαίνει)
ΠΕΛ.
Τι κουμάσι είναι ο Παπανδρέου'Ξέρει κανείς σας;
ΤΖΑ
Αυτός για να γίνει πρωθυπουργός θα πουλήσει όχι εμάς αν τον
αφήσουμε αλλά και τον ίδιο τον πατέρα του.
ΝΙΚ.
Φιλόδοξος μικροαστός.Δεν υπάρχει χειρότερος συνδυασμός.
ΤΖΑ
Να περιμένουμε τον Αρη να δούμε τι θα πει.
ΠΕΛ.
Καπετάν Τζαβέλα, πες τους να τραγουδήσουνε κανένα τραγούδι να ψυχωθούμε.
(Βγαίνει ο Τζαβέλας και μπαίνει σε λίγο.Ακούγεται τραγούδι)
Βροντάει ο Ολυμπος, άστραφτει η Γκιώνα
Μουγκρίζουν τ' Αγραφα, σειέται η Στεριά
Στ' άρματα.Στ' άρματα.Εμπρός.Στον αγώνα
Για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά.
Ξαναζωντάνεψε τα’ Αρματολίκι
Τα μπράτσα σίδερο, φλόγα η ψυχή
Λουφάζουν έντρομοι οι ξένοι λύκοι
Στην εκδικήτρα μας αντρίκια ορμή.
Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα
Στέλνει περήφανον χαιρετισμό
Μιας νέας Ανάστασης χτυπά η καμπάνα
Μηνούν τα όπλα μας το λυτρωμό.
Σπάμε την άτιμη την αλυσίδα
Που μας εβάραινε θανατερά
θέλουμε λεύτερη εμείς πατρίδα
Και πανανθρώπινη τη λεφτεριά.
(Μπαίνουν ο Αρης και ο Θωμάς)
ΑΡΗ.
ιιερίμενα να με πολεμάνε οι εχθροί. Τι πιο φνσικό. Μα να με πολεμάνε και οι φίλοι-οι δικοί-που πιστεύουν τα ίδια με μένα, που για τον ίδιο σκοπό αγωνιζόμαστε αυτοί από κει κι εγώ από δω… Ηλιε δε θέλεις να μπεί τάξη στον κόσμο σου; Δε θέλεις να πετύχω τους σκοπούς μου; Δε μπορούσες να βρεις καλύτερος τρόπο παρά να μη δώσεις μυαλό στους συντρόφους της Κεντρικής. Γία πέστε μου και σεις Καπετάνιοι. Πέστε μου.. Ποιος έπιασε τον Ορφέα κι ήθελε να τόνε σφάξει; Ποιος μπήκε στο Βουλγαρέλι για ν' αναγκάσει με τα όπλα τον κόσμο να τον ψηφίσει; Ποιος στα Κατσανοχώρια έδωσε τα όπλα στους Γερμανούς για να μην πέσουνε στα χέρια μας! Ποιος πατάει τις συμφωνίες για το πόσους αντάρτες θα ’χει ο κάθε τοπος; Ποιος πήγε να πιάσει τον Πίσπερη; Γιατί δε μιλάτε; Θέτε κι άλλα; Ποιος μας επιτέθηκε στο Τσελέποβο; Ποιος μπήκε στη Γότιστα που ήτανε δικιά μας; Απαντήστε-ποιος;
ΠΕΑ.
Καπετάνιε δε θέλει ρώτημα. Ολο ι τα ξέρουμε.
ΑΡΗ.
Ν' ακούσω τ' όνομα Πελοπίδα..
ΠΞΛ.
Ο Ζέρβας.
ΑΡΗ.
Ξέρετε τι μου παραγγέλνουνε από κάτω με το Θωμά; Να μην ενοχλώ το Ζέρβα! Πάμε παρακάτου. Ποιος από τότε που γινήκαμε κράτος μας έχει δεμένους στο βρακί του σκλάβους; Ποιός τώρα που βγήκαμε στο βουνό θέλει να μας διαλύσει για να κάνει ανενόχλητος τη δουλειά του-να μας δέσει πάλι στο βρακί του με κορδόνι τον βασιλιά; Ποιοι μπλέκονται στα πόδια μας κάθε μέρα και ό,τι βλέπουνε και ακούνε το σφυράνε την ίδια στιγμή στον Ζέρβα και στους πάτρωνες τους στο Κάΐρο; Ποιοι ρίχνουν όλα τα εφόδια και δίνουν όλες τις λίρες στον Ζέρβα; Ποιοι ρε Νικηφόρε;
ΝΙΚ.
Οι Εγγλέζοι Καπετάνιε.
ΑΡΗ.
Ε, από κάτω μου λένε να καλόχω τους Αγγλους. Και δε μου λέτε, ποιοι παραδίνουν τους αγωνιστές πολίτες στους Ιταλούς και στους Γερμανούς, ποιοι προδίνουν τους ασυρμάτους, Ποιοι κλβρουνε το λαό και οι Ελληνες ψοφάνε σαν τα σκυλιά στο δρόμο από την πείνα;
Ε, όλους αυτούς τους προδότες τους μαυραγορίτες, τους εκμεταλ-
λευτές του λαού, μου ζητάνε να μην τους κυνηγάω και να μην τους κόφτω όπου τους βρίσκω. Και τότε γιατί βγήκαμε στο βουνό; Δεν καθόμαστε ήσυχα στα σπιτάκια μας κι όλος όλος ο αγώνας μας να ήτανε να γράφουμε λόγια στον Ριζοσπάστη; Και γιατί αυτοί μας δώσανε τις ευλογίες τους όταν βγήκαμε στο βουνό, και τώρα μας λένε να γίνουμε ένα με κείνους που βγήκαμε να πολεμήσουμε;
Πέστε μου φίλοι μου και συναγωνιστές. Πέστε μου άξιοι Καπετάνιοι μου. πέστε μου μόνο: έχουν μυαλό αυτοί οι άνθρωποι;
ΠΕΛ.
Μήπως περιμένουνε κάτι; Μήπως τους τάξανε τίποτα; Μήπως κάτι σκαρώνει ο Γέρος;
ΑΡΗ.
Και γιατί δε μας το λέει να το ξέρουμε κι εμείς να μη χολοσκάμε; Να σας πω εγώ τι είναι ο Γέρος. Αυτός ή σκατά έχει στο κεφάλι του μέσα αντί μυαλό, ή αρχιπράκτοράς της Ιντέλιτζενς Σέρβις είναι. Αυτό είναι ο Σιάντος. Μου ζητάνε να πάω να μου τα πούνε κι απόκοντά. Θα πάω να τους τα πω κι εγώ από κοντά.
Μόνον ο ίδιος ίσως μπορέσω να τους κάνω να δούνε την πραγματικότητα. Και δεν πάω ούτε για τις φωνές τους για τον Ζέρβα, ούτε για τις φωνές τους για τους προδότες. Αυτούς τους τους χαρίζω. Τα βρίσκουμε μαζί τους όταν μείνουμε μόνοι μας. Θα πάω κάτου όμως να τους μιλήσω για τους Αγγλους και για το Συνέδριο που θέλουνε να πάνε κι αυτοί και να πάρουνε μέρος, σ' αυτό. Αυτό είναι το σοβαρό. Αυτό είναι το μεγάλο βήμα που άμα το κάνουμε θα βρεθούμε μέσα στο στόμα του λύκου με τα δόντια του κλεισμένα πάνω μας. Τα πράγματα δεν περιμένουνε. Οι Εγγλέζοι βιάζονται. Με τον Παανδρέου για δόλωμα γλιτώνουνε κι απ' αυτόν, κι από μας, αν τελικά το φάμε. Θα μ' ακούσουν; Είναι τυχερή η Ελλάδα;
(Μπαίνει ο καπετάν-Μπελής γελώντας και κρατώντας ένα χαρτί στα χέρια του)
ΑΡΗ.
Καπετάν Μπελή τι αστείο άκουσες και γελάς;
ΜΠΕΛΗΣ
Καπετάνιο, δεν το άκουσα.Το διάβασα.Βλέπω όμως πως δεν είναι κατάλληλη η ώρα για γέλια…
ΑΡΗ.
Ελα καπετάν Μπελή. Ελα,και τα γέλια μας χρειάζονται. Σήμερα μάλιστα που η μέρα τούτη έφερε μαζί της τα πιο μαύρα σύγνεφα στον ουρανό της πατρίδας.
(Μπαίνει ο Κούβας)
ΚΟΥ.
Καπετάνιο, δυο Εγγλέζοι θέλουν να σε δουν. Θέλουνε να τους υπογράφεις κάποιο χαρτί.
ΝΙΚ.
Βρήκανε την ώρα…
ΑΡΗ.
Τ' ακούτε! Θέλουν να τους υπογράψω για τα σκουπίδια που μας πετάνε,Φερ’ τους μέσα Κούβα.
(Βγαίνει ο Κούβας και μπαίνει με δύο Εγγλέζους)
Α' ΕΓΓΛΕΖΟΣ
Καπετάνιε σε χαιρετούμε.
ΑΡΗ.
καλώς τους. Και τι θέλετε;
Α' ΕΓΤΛ.
Τον περασμένο μήνα ρίξαμε πενήντα ζευγάρια άρβυλα, τριάντα στολές, πέντε κιβώτια γαλέττα και κονσέρβες. Ο Μάγερ μας στέλνει να υπογράφεις για την παραλαβή.
ΑΡΗ.
Μιας και το ’φερε η κουβέντα ξέρετε ότι τα άρβυλα ήταν όλα δεξιά;
Α' ΕΓΓΛ
Οχι. Αλήθεια; Κάποιο λάθος θα έγινε.
ΑΡΗ.
Όχι. Το λάθος είναι αλλού. Το λάθος είναι που θαρρείτε πως θα μας αγοράσετε με τα σώβρακα που μας πετάτε. Να πάτε να πείτε στ' αφεντικά σας πως δεν υπογράφω. Δε σας ζήτησα τίποτα. Τον εαυτό σας εξυπηρετείτε με τις ρίψεις.
Β' ΕΓΓΛ.
Καπετάνιε σας βοηθάμε να λευτερωθείτε.
ΑΡΗ.
Δε θέλουμε τη βοήθεια σας. Θα λευτερωθούμε μόνοι μας.Την έχουμε αυτή τη δύναμη κι ούτε σας χρωστάμε τίποτα. Σεις μας κλέβετε τόσα χρόνια, εμείς σας χρωτσαμε; Τραβάτε να πείτε στ’ αφεντικά σας πως δε θέλουμε τη βοήθεια σας. Μπρος.. τι καθόσαστε και μου καμαρώνετε σα γύφτικα σκεπάρνια; Μπρος! Οξω! Ουστ. Χαθήτε από δω παλιόσκυλα.
(Τους σπρώχνει προς την πόρτα. Οι Εγγλέζοι πέφτουν κά-τω. Ο Αρης τους κλωτσάει. Ο Κούβας τους βοηθάει να σηκωθούν και βγαίνει μαζί τους.)
Καπετάν Μπελή, ακούσαμε τώρα ένα αστείο. Πες μας και το δικό σου.
-
ΜΠΕ
Καπετάνιε το είπα αστείο αλλά δεν είναι. Γελάω όμως μαζί του γιατί αν έκλαιγα για δαύτο δε θάφταναν όλα τα δάκρυα μου που από μικρό παιδί έχω χύσει. Επήρα γράμμα από τον καπετάν Λάμπρο. Είχε πάει στο χωριό του,το Μουρίλο. Και μου γράφει να σου το διαβάσω και σένα ετούτο το κομμάτι.Λέει: "Τη δεύτερη μέρα που πήγα στο χωριό, βγήκα στην πλατεία.Εκεί ένας άνθρωπος του Ζέρβα είχε ένα τραπεζάκι στημένο μπροστά του και πάνω στο τραπεζάκι καμιά εκατοστή λίρες. Τις έπιανε λοιπόν στα χέρια του, τις κουδούνιζε, τις έριχνε μία μία από ψηλά στο τραπέζι πάνω, τις έριχνε όλες σε μια κανάτα μέσα από όπου τις ξανάδειαζε πάλι στο τραπέζι, και φώναζε συνέχεια: "Εδώ οι λίρες! Εδω ο Ζέρβας! Εδώ η Αγγλία! Γραφτείτε στον ΕΔΕΣ χωριανοί. "Και πάλι δδστου κουδούνιζε τις λίρες, και πάλι φώναζε."
ΑΡΗ.
Τον αθεόφοβο. Γράφτηκε κανείς κανέμου;
ΜΠΕ
Ενας κακόμοιρος φαμελίτης με έξη παιδιά λέει.
ΑΡΗ.
Αλήθεια για γέλια είναι αυτό ρε παιδιά. Ομως δεν μπορεί να μην
πάει η σκέψη πως για το άτιμο αυτό το χρήμα πουλιούνται
κείνοι που προδίνουνε την πατρίδα. Τι λέτε πάμε για φαγητό; Ετοιμο το συσσίτιο;
ΤΖΑ.
Ετοιμο καπετάνιε.
ΑΡΗ
Πάμε λοιπόν.
(Βγαίνουν)
ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΣΚΗΝΗΣ
ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
(συνεχίζεται)
